جیمز گالاگر- گزارشگر علم و سلامت بی‌بی‌سی

سازمان دارو و غذا آمریکا برای نخستین بار به یک مدل درمانی جدید مبارزه با سرطان مجوز داده است؛ در این روش جدید متخصصان با بازطراحی سیستم دفاعی بدن بیمار، آن را برای مبارزه با سلول‌های سرطانی تجهیز می‌کنند. متخصصان می‌گویند با مجوز گرفتن این روش درمانی، مبارزه با سرطان وارد “عصرجدیدی” می‌شود.
سازمان دارو و غذا آمریکا پس از صدور مجوز برای این روش درمانی، از تصمیم خود به عنوان “یک لحظه تاریخی” در علم پزشکی یاد کرده و گفته اکنون علم پزشکی برای درمان سرطان “وارد عرصه جدیدی” شده است.
شرکت ارایه کننده این روش درمانی که نوارتیس (Novartis) نام دارد هم اکنون این خدمات را در ازای ۴۷۵ هزار دلار (یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان) ارایه می‌دهد و مدعی است در ۸۳ درصد موارد مبتلایان به یک نوع سرطان خون را “کاملا” درمان می‌کند.
پزشکان در بریتانیا با استقبال از تایید این روش درمانی در آمریکا، آن را یگ گام بسیار مسرت‌بخش در درمان سرطان خوانده‌اند. در این روش، متخصصان برخلاف روش‌های معمول شیمی درمانی یا جراحی که برای همه بیماران یکسان تجویز می‌شود، برای هر بیمار داروی ویژه‌ای تهیه می‌کنند که بر مبنای مشخصات سیستم ایمنی بدن او آماده شده است.
این محلول که “داروی زنده” نام گرفته با استفاده از استخراج گلبول‌های سفید بیمار و سپس بازطراحی ژنتیکی آنها تهیه می‌شود به طرزی که بعد از بازگشت به بدن بیمار شروع به ازبین بردن سلول‌های سرطانی می‌کند.
این سلول‌های “سرطان‌کُش” به لحاظ ژنتیکی طوری بازطراحی می‌شوند که به محض مواجهه با سلول‌های سرطانی تکثیر می‌شوند و بدین ترتیب توده سرطانی را از بین می‌برند.

بی‌نهایت مسرت‌بخش
دکتر اسکات گاتلیب از سازمان دارو و غذا آمریکا گفته: “ما در زمینه ابداع روش‌های درمانی پزشکی وارد مرحله جدیدی می‌شویم که به درمانگران این توانایی را می‌دهد با توانمند کردن و برنامه‌ریزی دوباره سلول‌های خود بیمار، سرطان مرگ‌بار او را درمان کنند.”
“فناوری‌ها جدید چون ژن و سلول درمانی پتانسیل این را دارد که علم پزشکی را دگرگون کند و می‌تواند ما را در آستانه ورود به عصری کند که بتوانیم بیماری‌های مهلک و لاعلاج را کنترل و حتی به طور کامل درمان کنیم.”
این روش درمانی جدید که قرار است با نام تجاری “کیمریا” عرضه شود برای بیماران مبتلا به سرطان خون از نوع حاد لنفاوی کاربرد دارد؛ این دسته بیماران در صورتی که به درمان‌های رایج پاسخ ندهند کیمریا برای آنها تجویز می‌شود.
دکتر استفان گروپ که برای نخستین بار با استفاده از همین روش یک کودک را در بیمارستان شهر فلادلفیا درمان کرده می‌گوید “بی‌نهایت هیجان‌زده” شده است.
او گفته: “تاکنون هیچ چیزی شبیه به این روش درمانی ندیده است.”
نخستین بیماری که با این روش درمان شده در حالی کیمریا برای او تجویز شده که رو به مرگ بوده اما اکنون حدود ۵ سال است که رها از سرطان زندگی می‌کند.
از میان ۶۳ بیماری که با این روش تحت مداوا قرار گرفته‌اند، سرطان ۸۳ درصد از آنها طی سه ماه کاملا متوقف شده و پزشکان همچنان داده‌های مربوط به وضعیت سلامتی را تحت نظر دارند.
با وجود این، کیمریا که نام پزشکی آن روش کار-تی (CAR-T) است بدون خطر هم نیست. استفاده از این روش می‌تواند به سندروم آزادسازی سیتوکین منجر شود؛ سیتوکین نوعی پروتئین است که افزایش آن می‌تواند خطرناک باشد اما پزشکان می‌گویند این عارضه جانبی با دارو قابل کنترل است.

عصر جدید
اگرچه هم اکنون روش کار-تی بیشتر برای درمان سرطان خون به کار گرفته می‌شود اما توانایی آن را دارد که برای انواع دیگر سرطان‌ها هم استفاده شود.
دکتر دیوید مالونی، مدیر بخش درمانی ایمنی سلولی در مرکز مطالعات سرطان فرد هاچینسون گفته تصمیم سازمان دارو و غذا آمریکا در تایید روش کار-تی “سنگ‌بنای” ورود به یک عصر جدید است.
“ما معتقدیم این تنها آغاز کار است و به زودی درمان‌های فراوانی که بر اساس روش‌های جدید ایمونوتراپی شکل خواهد گرفت”.
ایمونوتراپی روشی است که درآن از تحریک یا سرکوب پاسخ سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود.
هم اکنون روش کار-تی در درمان انواع سرطان خونی بسیار کارآمد نشان داده است هر چند این روش در برابر تومورهای جامد نظیر آنچه در سرطان ریه مشاهده می‌شود، کارآیی چندانی ندارد.
دکتر پراکاش ساتوانی، پزشک اطفال در دانشگاه کلمبیا می‌گوید: “وقتی درمان در این نوع سرطان‌ها را با درمان‌ها برای سرطان خون حاد لنفاوی مقایسه می‌کنیم، نتایج خیلی خوب نیست اما من مطمئنم که این فناوری به زودی بهبود و ارتقاء می‌یابد.”
تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان مدتی است که به عنوان یک روش مهم در میان درمان‌های مدرن سرطان کارآیی خود را نشان داده است.
دسته‌ای از داروها هم اکنون در نقاط مختلف جهان به کار گرفته می‌شوند که پس از تجویز اصطلاحا سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول‌های سرطانی را “افسارگریخته” می‌کنند.
روش درمانی کار-تی که یک گام جلوتر می‌رود و برنامه سیستم دفاعی بدن را “بازبرنامه‌نویسی” می‌کند؛ هنوز در مراحل اولیه خود است و به گفته پروفسور پیتر جانسون، رئیس کلینیک خیریه تحقیقات درمان سرطان بریتانیا “تایید نخستین سلول درمانی که به لحاظ ژنتیکی اصلاح شده، یک گام هیجان‌انگیز به سوی آینده است.”
“هنوز چیزهای بسیاری است که باید بیاموزیم و دریابیم که چه طور به طور ایمن از این روش سود ببریم و بسیار مهم است که متوجه باشیم این تنها گام نخست است.”

1578-59