رویدادی که در دانشگاه سات همپتون انگلستان رخ داد، رویدادی افتخارآمیز برای جامعه هنری ما بود، رویدادی که بیژن مرتضوی آهنگساز توانا، نوازنده چیره دست و خواننده خوش صدا، به دریافت دکترای موسیقی از یکی از معتبرترین مراکز علمی و هنری و فرهنگی انگلستان نائل آمد.
بیژن مرتضوی در گفتگوی اختصاصی با مجله جوانان دراین باره گفت:
آنروز احساس خوبی داشتم، این افتخاری بودکه به چنین مدرکی از یک دانشگاه معتبر دست یافتم این رویداد به من مسئولیت تازه ای بخشید، ماموریتم را در راه موسیقی ایرانی درعرصه بین المللی، قوی تر و جدی تر ساخت اینک من خود را در تعلیم نوجوانان و جوانان ایرانی وغیرایرانی عرضه موسیقی مسئول می شناسم. همین مسئولیت تعلیم و تدریس نه تنها در انگلستان، بلکه در ایتالیا وآلمان هم گسترش یافته است و امیدوارم روزی در ایران، سرزمین خودمان من شانس تعلیم و تدریس استعدادهای جوان را داشته باشم حتی این مورد در کشورهای همسایه ایران، چون ترکیه و دبی پیش آید.
صدها هنرجو از داخل ایران با من در تماس هستند، بسیاری از نقاط مختلف اروپا به من زنگ می زنند و تبریک می گویند و در پی راهی برای گذراندن این دوره های موسیقی در مراکزی چون سات همپتون انگلستان هستند.
در آن روز که من به دریافت دکترا نائل شدم، دیدم که رئیس دانشگاه، معاون او و دیگر اساتید چه احترام خاصی بمن بعنوان هنرمند ایرانی می گذاشتند، بطوری که من غرق در شادی و شعف بودم. جالب بود که یک خارجی در سرزمین اروپا، آنهم در انگلستان اینچنین مورد استقبال، توجه و تشویق و مهر فراوان قرار گیرد برای مراکز علمی و فرهنگی و هنری قوم و نژاد و مذهب مهم نیست چرا که زبان موسیقی، زبان جهانی است. زبان صلح وآشتی وعشق است.
کاش در جامعه خودمان نیز این احترام و تشویق و اقدام فرهنگی رخ می داد،کاش جامعه خودمان بزرگان مان، صاحبان مشاغل و ثروتمندان مان، در پی تشویق هنرمندان خود بودند.
من اینک با مسئولیت دیگری بعد از چند سال فعالیت در اروپا، در تدارک اجرای یک تور سراسری در امریکا هستم. سال 2018 سال تازه ای برای من خواهد بود. تدارک برنامه هایی را دیده ام که نیاز به ارکستر بزرگ ندارد، بلکه مسئله هنری و موسیقیایی آن مهم است.
***
ترجمه متن قرائت شده در دانشگاه سات همپتون سولنت انگلستان
به مناسبت دریافت دکترای موسیقی بیژن مرتضوی
نویسنده: Dr. Johnny Issapour
قرائت توسط: Dr. Paul Rutter
بیژن مرتضوی در سال 1336 خورشیدی در شهر ساری در ایران متولد شد و نواختن ویلن را از پائین ترین سنین، در سه سالگی آغاز کرد. پنج تن از برجسته ترین و مشهورترین ویولنیست ها در تهران آموزگار او بودند و به او تکنیک های خاص، مانند بداهه نوازی، ارکستراسیون، تنظیم قطعات و گام های ربع پرده ای را آموختند، بیژن یکی از چهره های مهم صنعت موسیقی ایران است و مقابل فرهیخته ترین و روشنفکرترین مخاطبان در خاورمیانه آهنگ ساخته به اجرای موسیقی پرداخته است.
از شما به عنوان «محترم ترین نوازنده/ ویولنیست و خواننده ایرانی در سبک «پاپ» و در موسیقی «جهان» نام برده شده است. کارنامه شما در موسیقی بسیار پر تنوع بوده است، هم از جنبه موسیقی و هم از لحاظ محتوای کارتان و نقش های مختلفتان در مقام آهنگساز، تنظیم کننده و خواننده. از جمله آثار موسیقی به یاد ماندنی شما میتوان از «آتش به روی یخ» ، «رقص آتش» ، «موسیقی و من»، «روناک» و بسیاری دیگر نام برد.
شما در سال 1357 خورشیدی به ایالات متحده نقل مکان کردید و علاقه خود به تحصیل در رشته مهندسی عمران را دنبال کردید و همچنین ادامه آموزش و نواختن ویولن. در سال 1363 شمسی با مدارک کارشناسی عمران دانشگاه ایالتی تگزاس فارغ التحصیل شدید. یک سال بعد به کالیفرنیا رفتید و در آنجا اولین آلبوم خود را منتشر کردید که یکی از پرفروشترین های سال بود. تورهای ملی و بین المللی شما در سال 1369 خورشیدی آغاز شد و برای مخاطبانی در سراسرجهان کنسرت دادید.
در سال 1373، پس از 34 سال که صرف موسیقی و نواختن ویلون کردید اولین هنرمند ایرانی بودید که استعداد انکارناپذیر خود را در گریک تیاتر لس آنجلس به نمایش گذاشتید. موسیقی شما یک دنیا است و شما در مقام یک موسیقیدان بین المللی مجموعه ای جذاب و مقاومت ناپذیر از موسیقی جادویی خلق کرده اید که به طور مداوم در سالن های کنسرت و رویدادهای موسیقی حضور دارد.
شما یکی از «بزرگترین نوازندگان موسیقی جهان»هستید، موسیقیدانی با ادراک و اندیشه و جسارتی کمیاب. موسیقی شما احساسی همچون سفر به خاورمیانه را بر می انگیزد. از «رقص آتش» تا «آتش به روی یخ» تا تازه ترین اثری که آفریده اید، «موسیقی ومن» مجموعه ای از آثار اصلی و الهام بخش پدید آورده اید که مفهوم همواره در حال تحول هویت را همزمان در بر می گیرد و به چالش می کشد. منتقدان، ذهنیت بارور، اندیشه نافذ و سبک استادانه شما را می ستایند و شما برای مخاطبان خود تصویری بسیار صادقانه از زندگی یک موسیقیدان ترسیم می کنید.
شما در دوران کار حرفه ای خود مجموعه ای بی نظیر از تقدیر و ستایش را گرد آورده اید. در مسابقات بین المللی و در میان هنرمندانی با زمینه های گوناگون جوایز بسیاری را کسب کرده اید. هیچ نوازنده زنده دیگری در خاورمیانه به اندازه شما موسیقی به یادماندنی و رنگارنگ خلق نکرده است. هیچ نوازنده زنده بین المللی دیگری به موسیقی خود چنین هماهنگی و ضرورت فلسفی اعطا نکرده و مخاطبانش را متقاعد نکرده است که موسیقی مهم است و در زندگی روزمره آنها حضور دارد.
شما در خلق موسیقی، هم رویای اصالت، عزت و بشریت را به نمایش می گذارید و لذت این رویا را نشان می دهید هم به کاستی های آن می پردازید. به ما یادآوری می کنید که موسیقی عالی در همان حال که ممکن است گوشه ای کوچک را اشغال کند، هرگز از زندگی جدا نمی شود. برای همه کارهایی که در چهار دهه گذشته انجام داده اید تا چشم انداز موسیقی جهان را به چالش بکشید، برایش مبارزه کنید و آن را تغییر دهید، به شما درود می فرستم.
بسیار ساخته اید و به خوبی ساخته اید. به ما یادآوری کرده اید که ما هستیم و ما نیز ذهن بارور، استعداد ذاتی و ذکاوت شما را می ستاییم. مجموعه آثار شما پیوسته بینش عمیق فلسفی و فکری تان را نشان می دهد، که به گونه ای جدی با زندگی و شرایط انسانی در ارتباط است.
در نهایت، اگر چه بیژن یک حرفه ای مشهور و بسیار پرمشغله است، هنوز هم برای آموزش دادن و در اختیار گذاشتن تجارب فراوان خود به هنرجویان و نسل جوان، وقت صرف می کند. همراهی و دیدارهای او به عنوان یکی از همکاران ناظر در دانشگاه ساوت همپتن سولنت (Southampton Solent University) به دانشجویان ما بسیار کمک کرد. بنابراین با کمال افتخار این شرح حال را با درخواست برای اعطای مدرک دکترای موسیقی به بیژن مرتضوی به پایان می برم.
Dr. Johnny Issapour
سرپرست گروه پژوهش و تحقیقی جلوه های ویژه
مدیر گروه جلوه های ویژه (کارشناسی و کارشناسی ارشد)
دانشگاه ساوت همپتن سولنت
دانشکده هنر وفناوری رسانه
11 خرداد 1396