فیروزه خطیبی
بیست وششمین جشنواره سینمای ایران دانشگاه لس آنجلس، کارخود را با نمایش فیلم برنده جایزه “قصه ها” – تازه ترین اثرسینمایی رخشان بنی اعتماد -سینماگر برجسته ساکن ایران – درحضور این کارگردان وجمع کثیری از چهره های سرشناس و هنرمندان ایرانی شهر لس آنجس در تالار بیلی وایلدر موزه “همر”آغاز کرد.
این جشنواره که کلیه بلیت های اولین اکران آن از هفته ها پیش فروخته شده بود امسال هم یکبار دیگر با همکاری و حمایت بنیاد فرهنگ لس آنجلس به مدت چهار هفته از 25 اپریل تا 16 ماه می برگزار خواهد شد و در این مدت 11 فیلم بلند داستانی از آثارسنیماگران ایرانی به نمایش گذاشته خواهد شد.
فیلم “قصه ها” که سال گذشته جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره ونیز را برای رخشان بنی اعتماد و فرید مصطفوی به ارمغان آورد، گذر به هفت زندگی و ماجرای آدم هایی است که در شرایطی نه استثنایی، بلکه در موقعیت‌هایی شبیه به بسیاری از دیگر مردم جامعه ایران وحتی جوامع دیگر جهان زندگی را سر می کنند. این فیلم علیرغم دریافت مجوز فیلمنامه وتولید درهنگام ساخته شدن، به دلیل آنکه نمایش آن به مصلحت نظام نیست هرگز در ایران اکران نشد.
امسال علاوه برخانم بنی اعتماد، کارگردان های دیگری از جمله شهرام مکری، کامران حیدری، سپیده فارسی، ژینوس پدرام و امیر بدیعی نیز درجشنواره سینمای ایران حضور خواهند داشت و درجلسات پرسش و پاسخ به سئوالات تماشاگران دررابطه با فیلم هایشان پاسخ خواهند داد.
علیرضا اردکانی، مدیر اجرایی بنیاد فرهنگ می گوید: “ما افتخار می کنیم که یک بار دیگر توانسته ایم تنها اسپانسر و حامی این جشنواره کم نظیرباشیم. برای خود من هم همکاری با آرشیو فیلم و تلویزیون دانشگاه لس آنجلس دراین بیست و ششمین سال برگزاری جشنواره موفق و پرطرفدار سینمای ایران تجربه ای بی نهایت هیجان انگیزبوده است. بخصوص که امسال توانسته ایم با امکاناتی که بنیاد فرهنگ دراختیار فستیوال گذاشته است، تعداد بیشتری از کارگردان های ایرانی را از ایران و اروپا برای شرکت در جشنواره به لس آنجلس دعوت کنیم.”
آقای اردکانی می گوید: “می دانید که بسیاری از فیلم های امسال برای نخستین بار در این جشنواره به نمایش درخواهند آمد و ما بی نهایت خوشحالیم از این که توانسته ایم سهمی در اکران بهترین های سینمای ایران برای جامعه ایرانی و غیرایرانی شهرلس آنجلس داشته باشیم.”
مارک امین، عضو شورای گزینش فیلم های کوتاه وجشنواره های سینمایی بنیاد فرهنگ می گوید تمرکز این جشنواره بیش از هرچیز دیگر برروی فیلم های هنری است: “ما خوشحالیم که توانسته ایم با همکاری آرشیو فیلم و تلویزیون دانشگاه لس آنجلس برخی از برجسته ترین فیلم های سینمای روایتگرایران با پیام های نیرومند و منحصربفرد آن را برای تماشاگران آمریکایی به نمایش بگذاریم.”
با این همه امسال هم چون سال های گذشته بخش عمده ای از تماشاگران دو شب اول جشنواره را ایرانیان ساکن لس آنجلس تشکیل می دادند. ایرانیان نسل اول و دوم مهاجر که برخی از آن ها معتقدند تماشای فیلم های این جشنواره به صورتی آن ها را به مسائل و رویدادهای معاصر مملکتشان پیوند می زند. هدیه مرزبان دانشجوی رشته مهندسی که هرسال برای تماشای فیلم های تازه رسیده از ایران به جشنواره می آید می گوید: “من از 6 سالگی در آمریکا زندگی کرده ام اما وقتی این فیلم ها را به زبان فارسی تماشا می کنم احساس می کنم پیوندی با زبان و فرهنگ مملکتی که بیاد نمی آورم برقرار کرده ام. “
سینمای شگفت انگیز ایران
آنچه مسلم است، بدنبال موفقیت فیلم برنده جایزه اسکار”جدایی نادر از سیمین ” اصغر فرهادی در سال 2011 و علیرغم چالش هایی که سینماگران ایرانی در داخل مملکت با آن روبروهستند، گسترش و اثرات سینمای ایران هنوز هم موجب شگفتی تماشاگران در سراسر دنیاست.
آرشیو فیلم و تلویزیون دانشگاه لس آنجلس، امسال هم دستچینی از بهترین آثار سینمای ایران ازسینماگران داخل و خارج از ایران را به تماشاگران عرضه کرده است. پل ملکوم، کیوریتورفستیوال درمورد طریقه انتخاب این فیلم ها می گوید: “ما در طول سال از راه مشاوره با افراد صاحب نظر، جستجو درفستیوال های سینمایی مختلف، تماس با پخش کنندگان فیلم های سینمای ایران و کیوریتورهای دیگر در نهادهای مختلف با تازه ترین آثار سینمای ایران و فیلمسازان ایرانی آشنا می شویم. به این صورت ما نمای کاملی از فیلم های تازه و فیلمسازان مطرح بدست می آوریم. مرحله بعدی تماشای این فیلم هاست که بازهم ما می کوشیم در طول سال، بیشترین تعداد فیلم ها راتماشا کنیم. اما درگزینش این فیلم ها همیشه یک هدف نهایی داشته ایم و آن هم این که بهترین فیلم های ایرانی را به این جشنواره و به شهر لس آنجلس بیاوریم.”
آقای ملکوم می گوید درجستجو برای فیلم های فستیوال ضمن آنکه حساسیت تماشاگر را در نظر دارد بیشتر به آثاری با موضوع های روان و جاری روز گرایش دارد: “دراین گزینش من هیچ فرمول بخصوصی در ذهن ندارم و بدنبال ژانر خاصی، مثل کمدی یا درام نیستم. پیشینه این فیلمسازان را هم هیچوقت درنظر نمی گیرم. مهم ترین مسئله این است که در یک چشم انداز وسیع بتوانیم ازهر صدا و بیان هنری استقبال کنیم. چرا که درغیر این صورت ممکن است آثار فیلمسازان نو آوری که بدنبال تجربیات تازه و آزمون نشده هستند را از دست بدهیم. ما نمی خواهیم انتظاراتمان را برپایه قصد و نیت فیلمساز بنا کرده باشیم و درنهایت هم همه چیز بستگی به آن حسی دارد که از تماشای باراول یک فیلم پیدا می کنم. همان حسی که دریک فیلم خوب با تماشاگر ارتباط برقرار می کند، او را تکان می دهد و بخود جذب می کند. با این همه هریک از این فیلم ها باید بتوانند به تنهایی پرکشش و قابل توجه تماشاگر باشد.”
پل ملکوم می گوید امسال هم مثل همیشه کوشیده است تا سینماگران ایرانی که در خارج از کشورفیلم می سازند را نیز وارد فهرست فستیوال کند: ” برای مثال درجشنواره امسال عاملی که سپیده فارسی سازنده فیلم “گل سرخ” ساکن اروپا و رخشان بنی اعتماد کارگردان فیلم “قصه ها” را به هم مرتبط می سازد این است که هریک از این دو زن پیام های نیرومند خود را فقط از طریق زبان سینما بگوش دیگران می رسانند.”
فیلمسازان جوان فستیوال امسال
امسال درکنار فیلمسازان پیشکسوتی چون رخشان بنی اعتماد، فیلمسازان جوان و تازه نفس نیز به ارائه فیلم های چشمگیری در ژانرهای مختلف ادامه می دهند. فیلم هایی چون “عصبانی نیستم” ساخته رضا درمیشیان در ژانر درام اجتماعی و فیلم هایی با جنبه های تازه روایتگری و جلوه های تصویری سنت شکنی چون “ماهی و گربه” در ژانر “اسلشر” ساخته شهرام مکری. فیلمسازانی که در این مقطع از زمان بیش از همیشه تماشاگر را باچشم انداز وسیع سینمای همیشه پرشورو هیجان ایران آشنا می سازند.
فیلم درام اجتماعی”عصبانی نیستم” با بازی نوید محمدزاده و باران کوثری، دومین فیلم بلند داستانی رضا درمیشیان، فیلمساز وتهیه کننده مستقل ساکن ایران است که اخیرا در فستیوال فیلم برلین هم بنمایش درآمد. فیلم، داستان دانشجوی معترض و به اصطلاح “ستاره دار” و اخراجی است که برای فراهم آوردن حداقل شرایط زندگی در رویارویی با بی اخلاقی های جامعه امروز ایران با خود تمرین می کند تا “عصبانی” نشود ودر تلاش است تا دختر مورد علاقه خود ستاره را از دست ندهد. این فیلم که بخش هایی از آن پیش از نمایش در ایران سانسور شده دراکران یکشنبه 26 آوریل جشنواره سینمای ایران، بطورکامل به نمایش درآمد.
خسرونقیبی، منتقد سینمایی درباره فیلم من عصبانی نیستم می نویسد: “فیلم جوانانه است. عصبیت جاری برفیلم، حال بد آدم ها و ساختار مدرن اثر، هیچکدام فیک (ساختگی) نیست. اصل است. بومی ودر عین حال تصویری دقیق از امروزمان برای آنهایی که دنبال سندی از این زمانه اند. “
نمایش فیلم قصه ها و گردهم آیی میهمانان ویژه
جشنواره سینمای ایران امسال، با معرفی رخشان بنی اعتماد توسط پل ملکوم کیوریتور فیلم های جشنواره و خوشامد گویی علیرضا اردکانی از طرف بنیاد فرهنگ با نمایش فیلم “قصه ها” آغاز شد. فیلمی که منتقدین آن را” یکی ازآثار استثنایی تاریخ سینمای ایران که در آن فیلمساز پایان تمامی قصه هایش را یکجا گرد هم آورده” خوانده اند و می نویسند: “این نه تنها مخاطب را محدود به تماشاگران آثار قبلی اش نکرده بلکه توان این فیلمسازهنرمند در روایت داستان هایی متعدد در قالب یک فیلم را نشان می دهد.”
جواد طوسی منتقد سینمایی هم درباره قصه ها که با فیلم هایی چون نرگس، روسری آبی، زیرپوست شهر، گیلانه و خون بازی همواره راوی صادق وقایع تلخ روزگار مردم ستم کشیده بوده است می نویسد: “بايكوت كردن اثري كه شناسنامه يي درست و واقع بينانه از جامعه معاصر و طبقه بندي اجتماعي ناهمگونش ارائه مي دهد و نگاهي غمخوارانه به اقشار فرودست و آسيب پذير دارد و محروم ساختن مخاطبان جدي و پيگير اين فيلمساز از مشاهده آخرين كارش، نوعي جفا به سينماي اجتماعي است.”
شب گشایش جشنواره سینمای ایران دانشگاه لس آنجلس با بخش پرسش و پاسخ با خانم رخشان بنی اعتماد ادامه پیدا کرد که ضمن آن فیلمساز درپاسخ به تماشاگران گفت که هرآنچه را که می خواسته در فیلم “قصه ها” بیان کرده است و تنها آروزیش هم درحال حاضر اکران عمومی این فیلم در داخل مملکت است.
درپایان شب ، دریک گردهم آیی که توسط بنیاد فرهنگ ترتیب داده شده بود، میهمانان ویژه این بنیاد و جمعی از هنرمندان قدیمی تئاتر و سینمای ایران، ازجمله پرویزصیاد، گوهر خیراندیش – شهره آغداشلو، هوشنگ توزیع، حسن ستار خواننده، هما سرشار، روزنامه نگار – حامد نیک پی، آهنگساز و خواننده – سوسن دیهیم، ووکالیست – ریچارد هارویتز آهنگساز فیلم، زیبا شیرازی خواننده و آهنگساز، تیم متسون بازیگرسینمای هالیوود و اس معلولی مدالیست مسابقات شنای المپیک و بسیاری دیگر گشایش جشنواره سینمای ایران دانشگاه لس آنجلس را جشن گرفتند.
درهفته های آینده درباره فیلم های دیگرفستیوال و سینماگران جوان میهمان جشنواره بیشتر خواهیم نوشت.
