جهان در جوانان – دکتر رابرت بامبان

يك ديدگاه

در سال 1956 رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر در یک بیانیه تند آگاهی داد که مصر آبراه سوئز را ملی می کند دلیل این کار واکنشی بودکه دولت مصر به شرکت های انگلیسی و امریکایی که تعهد ساختن سد «اسوان» را برعهده داشتند ولی با کم کاری و بهانه کار را به فرجام نمی رساندند نشان داد- یکی از دلایلی که دول امریکا و انگلستان مایل نبودند سد «اسوان» در محلی که مهندسین مصری تعیین کرده بودند ساخته شود موقعیت سد پس از پایان کار و میزان مفید بودن سد مورد بحث بود. از نظر نظامی  سد «اسوان» بسیار آسیب پذیر و دفاع از آن در جنگ تقریبا غیرممکن می باشد دوم آنکه سد «اسوان» اهمیت محدود کشاورزی دارد، وزارت کشاورزی مصر بارها به دولت مصر هشدار داده بودکه سد«اسوان» باعث خواهد شد بسیاری از زمین های کشاورزی در اطراف رود نیل که صدها سال است به شکل دیمی کشاورزی می شود و طغیان سالانه رود نیل که هر سال چهار یا پنج بار صورت می گیرد به کشاورزی منطقه کمک بزرگی می کند دیگر صورت نخواهد گرفت- اما جمال عبدالناصر مایل بود که مصر بزرگترین سد افریقا را داشته باشد و برای این منظور با شرکت های امریکایی و انگلیسی قرارداد بسته بود – البته مشکلات فراوانی به جز مسئله یاد شده درساخت سد «اسوان» وجود داشت، بسیاری از ماشین آلات خاک برداری و حمل و نقل درگرمای شدید خراب می شدند ارتباطات میان مهندسان بومی و خارجی آسان صورت نمی گرفت وکلاً وضع طوری شده بود که کار اساسی انجام نمی پذیرفت- نخست وزیر وقت انگلستان «آنتونی – ایدن» که مسلط به زبان عربی بود و شناخت خوبی از دنیای از دنیای عرب داشت از جمال عبدالناصر بعنوان یک فرد خطرناک نام می برد که برای افریقا و منافع اروپا در افریقا مانع بزرگی است- عبدالناصر یک نظامی شجاع و ملی گرای عرب بود و مسایل سیاسی را با احساسات ملی رفع ورجوع می کرد و پختگی کافی سیاسی برای رهبریت نداشت اما با صداقت ووطن دوست بود- در مورد انگلیسی ها هم همیشه بدبین بود.
«انتونی – ایدن» تصمیم داشت با کمک نیروی نظامی ناصر را وادار به کناره گیری کند و آبراه سوئز را با مشورت سازمان ملل به یک نهاد و تشکیلات بین المللی بسپارد- فرانسه هم با این دیدگاه موافق بود منتها رئیس جمهور امریکا «ایزنهاور» به فرانسه و انگلستان هشدار داده بود که در این مورد نباید مداخله نظامی صورت گیرد و باید حتما راه حل غیر نظامی پیگیری شود- در زمانی که فرانسه و انگلستان مشترکاً به دنبال بهانه مناسب بودند که به مصر لشکرکشی کنند، اسرائیل به فرانسویان پیشنهاد کرد که نیروهای اسرائیل اگر به مصر حمله کنند و آبراه سوئز را بگیرند این فرصتی مناسب خواهد بود که فرانسه و انگلستان به مصر نیرو بفرستند تا خطوط کشتیرانی بین المللی آبراه سوئز در امان باشد- همین گونه هم شد اسرائیل روز 30 اکتبر به خاک مصر حمله کرد و چند روز پس از ان روز چهارم نوامبر نیروهای انگلیس در دو طرف آبراه سوئز قرار گرفتند- از نظر نظامی عملیات کاملاً کلاسیک و موفقیت آمیز بود ارتش مصر هیچگونه کار چشم گیری نتوانست انجام دهد اما از نظر سیاسی مسایل پیچیده تر شد- روس ها به نیروهای خود آماده باش کامل دادند و متقابلا ً امریکا هواپیماهای بمب افکن اتمی  و موشک های قاره پیما را به حالت قرمز نقطه پیش از حمله در آوردند- آیزنهاور به انگلستان هشدار داد که فورا از مصر خارج شوند ضمن آنکه کمک مالی که دولت انگلستان از امریکا خواسته بود تا موقعیت پول انگلستان درجهان متزلزل نشود پرداخت نشد… البته  پس ازکناره گیری نخست وزیر انگلیس آنتونی ایدن وآغاز نخست وزیری «هارولد مک میلن» امریکا به تعهد مالی خود عمل کرد- در فرانسه نیز دولت جمهوری چهارم سقوط کرد و روزنامه های طیف چپ انگشت اتهام را بسوی  انگلستان نشانه گرفتند که بی جهت فرانسه را درگیر جنگ در مصر کرده اند- اسرائیل هم ناچار عقب نشست و از مصر خارج شد. با آنکه مصر شکست خورد اما ناصر تسلیم نشد، تفاوت بزرگی است میان شکست خوردن و تسلیم شدن. دولت مردانی که با دانش و شناخت و رأی واقعی مردم بر مصدر قدرت می نشینند دربرابر مشکلات تسلیم نمی شوند حتی اگر شکست بخورند- پروفسور «فینر» انگلیسی در کتاب «امپراطوری ناشناخته» به بحث و شناخت اساس این مسئله می پردازد که چگونه زمامداران آگاه حتی شکست را به نقطه اوج برای پیروزی می رسانند اصل تسلیم نشدن است، شکست وضعیت خاصی در زمان خاص است اما تسلیم پایان کار است درجهان سوم و چهارم زمامداران کمتر با شناخت و آگاهی ورأی حقیقی به مصدر کار می رسند و هنگام بحران پیش از آنکه شکست بخورند تسلیم می شوند- در تاریخ انگلستان می خوانیم هنگامی در سودان که بخشی از مصر و مستعمره انگلستان بود فردی ادعا می کرد که ناجی و مهدی است و شهرخارطوم را به محاصره در آورده بود. انگلستان نیروی کافی در مصر داشت که به شهر خارطوم بفرستد و شهر را از محاصره نجات دهد با این حال نخست وزیر انگلستان از حاکم سابق سودان ژنرال گوردن خواست که به خارطوم برود و با همان نیروهای محلی به دفاع شهر بپردازد. پیش از حرکت به ژنرال گوردن گفت ما از شکست ترسی نداریم اما از تسلیم شدن باید به هر قیمتی که باشد باید پرهیز کرد- ژنرال گوردن که معنی این جمله را بخوبی می دانست به خارطوم رفت و پس از مدتی مقاومت شکست خورد و با آنکه نیروهای «مهدی» دستور داشتند که اگر گوردن تسلیم شود با او کاری نکنند- ژنرال گوردن ترجیح دادکه شمشیر بدست آخرین لحظه زندگی اش را ببیند – هنگامی که مهاجمان سر بریده او را برای «مهدی» آوردند نخست وزیر انگلستان اعلام کرد کار مقاومت ما بپایان رسید ما تسلیم شدیم…

***

• عربستان سعودی، کویت و قطر تعهد کردند که مبلغ 13 بیلیون دلار به حکومت جدید مصر کمک کنند کویت در پی اجرای این طرح دو کشتی نفتکش را که حامل سوخت گازوئیل و نفت بود راهی مصر کرد.
• در ایران مواد اولیه مصرفی دوباره گران شد- تقریبا تمام مواد خوراکی افزایش قیمت پیدا کرده اند و در مواردی نیز نایاب هستند.
• وزرای امور خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان با هم در «وین» دیدار کردند و درباره حل مسئله قره باغ از راه صلح آمیز به بحث و گفتگو پرداختند.
• دولت موقت مصر دارائی های گروه اخوان المسلمین را تا رسیدگی به وضع مالیاتی آنها توقیف کرد.
• برخی از اعضاء پارلمان ترکیه پیشنهاد کرده اند که بخشی از قانون اساسی که به ارتش اجازه می دهد در زمان بحران امور را موقتا به دست بگیرد باید از قانون اساسی حذف شود. امروز بیش از 2500 افسر ارشد، رده میانی در زندان های ترکیه درانتظار دادگاه هستند- اردوغان کوشش می کند قدرت نظامیان را تا آنجا که می تواند کم کند.
• درهفته اول ماه جولای هواپیماهای اسرائیلی یکی از بنادر سوریه را بمباران کردند- به گفته برخی خبرگزاری ها در انبارهای بندر موشک های روسی آماده تحویل به حزب الله قرار داشت.
• دادگستری مصر از مرسی رئیس جمهور سابق مصر درمورد ایجاد وضع نابسامان اقتصادی و تشویق به سرکوب مخالفان بازجویی کرد.
• در پی نا آرامی ها در شهر بلفاست  نیروهای ویژه ضد شورش پلیس از انگلستان به ایرلند رفتند- موافقان و مخالفان به پیوستن به انگلستان مدتی است دوباره با هم درگیری پیدا کرده اند.
• نیروهای مخالف بشار اسد که دو سالی است در کنار هم علیه نیروهای دولتی سوریه مبارزه می کنند- اخیرا چند برخورد باهمدیگر داشته اند و چند نفری هم کشته شده اند.
• آیت الله خامنه ای پس از مدتها سکوت در نشستی از دولت احمدی نژاد ستایش کرد و همکاران احمدی نژاد را تقدیر کرد و درعمل به مردم گفته شد- دراساس فرقی میان دکتر روحانی و احمدی نژاد نمی باشد- مردم دوباره برگشتند خانه های خود تا شاید یکبار دیگر رأی گمشده را در انتخاباتی دیگر پیدا کنند.
• کنت کلارک یکی از سیاستمداران با تجربه انگلستان در گفتگویی بحث اتحادیه اروپا و هم پیمانی احزاب را مورد بررسی قرار داد و با آنکه اتحادیه اروپا را مفید دانست اما محدودیت هایی را پیشنهاد کرد. او در مورد احزاب داخلی هم گفت در گذشته دو یا چند حزب باهم متحد می شدند تا کرسی صدارت را بدست آورند. سیاست امروز اروپا این کار را نادرست و ناسالم می داند.
• «ویلیام برنس» یک سیاستمدار بلند پایه امریکا به مصر رفت تا با رهبران جدید مصر دیدار کند- امریکا سالانه چند بیلیون دلار کمک نظامی وکمک های نقدی به مصر می کند اما برخی از سناتورهای امریکا این مسئله رامورد سئوال قرار داده اند که چرا به کشوری کمک می شود که روابط حسنه ای با امریکا ندارد.