1441-30

قسمت بیست و چهارم

(کیمه)
در هنرهای رزمی توانایی تمرکز انرژی و یا نیروی تن و روان را به یک نقطه یا یک هدف و در مواردی ورای هدف را کیمه می گویند، برخی اتفاق می افتد که” حواس جمعی” را به اشتباه کیمه می گویند که طبعاً چنین نیست، در جودو و ایکیدو و کاراته سنتی بسیاری نقطه اغازین کیمه را در ناحیه “هارا” چند سانتیمتر پایین تر از ناف می پندارند اما این مسئله الزامی نیست، در ایایدو و بیشتر هنرهای رزمی با شمشیر گاهی سر و نوک شمشیر که وارد حریم حریف مبارز می شود با تمرکز و پشتیبانی نیروی کیمه صورت می گیرد، به ضربه ای که با شدت و کمال صورت می گیرد “کی کومی” می گویند که ازهمان تمرکز کیمه پیش می اید، در جودو کاتایی وجود دارد بنام “کیمه نو کاتا” یا کاتای تصمیم در این جا تصمیم همان نقطه بدون برگشت و اراده اجراء فنون در حد کمال است، بسیاری اطلاع ندارند که بخش دفاعی این فنون کاتا در جودو بوسیله “گیگن فوناکوشی” از بزرگان کاراته توصیه و معرفی شده، در این کاتا “سوواری” یا “ایدوری” دفاع در وضع زانو زده، و دفاع ایستاده “تاچی ای” که 12 حرکت است می باشد.

(سمپای)
در زبان ژاپونی واژه سمپای به معنی ارشد می باشد که در تمام سطوح اجتماعی حائز اهمیت است، در فرهنگ ژاپن دانستن وابستگی طبقاطی و نوع کار و محل زندگی اهمیت خاص دارد، و اصول و رابطه بین خانواده ها بر پایه همین شناخت صورت می گیرد، می بینیم که در هنر های رزمی هم این اصل بر قرار است و “سمپای” به معنی ارشد در برابر” کوهای” به معنی نو خواسته می باشد، در هنرهای رزمی همین ارزیابی در سه مرحله بیان می شود، شیهان مربی استاد، شیدون مربی با تجربه میانه، و فوکو شیدون مربی کم تجربه در میان ایرانیان و در سبک های ایرانی انچه بیشتر دیده می شود تنها بکار بردن واژه مربی استاد یا شیهان است. برای هر کدام از این مرامها مربیان باید امتحان بدهند، که شامل دانش عمومی و دیدگاه و ارزش هنرهای رزمی بطور کلی و سبک مورد نظر بطور اخص می باشد.

(می زو – نو – کوکورو)
به وضیعت خاصی گفته می شود که روح و روان رزمی کار را به دریا تشبیه می کنند، دریایی ارام و گسترده و بی پایان که در ارامش قرار دارد، اما این دریا توانایی ان را هم دارد که ناگاه خروشان و طغیان کند، دریا به هیچ نا خواسته ای پاسخ نمی دهد مگر خود بخواهد، گفته می شود اگر رزمی کار به این مرحله برسد با نیروی درون “قدرت کی” هماهنگی پیدا می کند و با همه مشکلات و دشواریها با ارامش و راحتی برخورد می کند، می گویند “ماتسوما سیزان” فرمانده نیروهای سامورایی “ماتسوما” که بانی یک روند و روش مبارزه با شمشیر بنام “شینکایتو – رو” بود توانسته بود مربیان ارشد اموزشی ارتش خود را با تمرین و تمرکز به مرحله (می زو – نو – کوکورو) ارتقاع دهد، لذا در بسیاری از موارد به هنگام روبروی با مشکلات، مسائل با تفاهم حل و فصل می شد، تمرینات تمرکزی مانند “ذا – ذن” بخش مهمی ازفرااموزی (می زو – نو – کوکورو) می باشد.
اکیرو کوروساوا، بزرگترین کارگردان سینمای ژاپن می بود که بسیاری از فیلم های او با تاریخ ژاپن ارتباط داشت واز انجا که تاریخ ژاپن هزاز سال در گیر جنگ های داخلی بود فیلم های (کوروساوا) نیز شامل فیلم هایی می باشد که از فرهنگ رزمی، مذهبی و ملی ژاپن نشانه های فراوان دارد، ضمن انکه در همان صحنه های جنگ با ظرافت از روح فداکاری و احساساتی بیان می کند و نمایش می دهد که صحنه های نبرد بشکل یک تاترشکسپیر ظاهر می شود، در فیلم های (کوروساوا) نبرد و مخصوصاً رزم سامورایی ها با مشورت بزرگان وقت هنرهای رزمی انجام می گرفت لذا کمتر اشتباهات تکنیکی دیده می شود، در تمام سفارتخانه های ژاپن در بخش فرهنگی تعدادی از فیلمهای (کوروساوا) نگهداری می شود، کانونهای فرهنگی و اموزشی از این فیلمها استفاده می کنند، شاید همه فیلم هفت سامورایی را دیده اند اما کمتر از فیلم “سوگاتا سان شیرو” یا “افسانه جودو” خبر دارند، این فیلم در سال 1943 ساخته شد و تاریخ پیدایش هنر رزمی جودو را نشان می دهد، دو سال پس از ساختن این فیلم در سال 1945 بخش مکمل این فیلم را هم تهیه کرد

1441-31

(مودرا)
یک واژه سانسکریت است که موبدان بودایی ژاپن ان را از زبان هندو برداشت کرده اند، مودرا به وضع و موقعیت انگشتان دست درمجسمه های بودا چه ایستاده، نشسته و یا خوابیده اطلاق می گردد، این وضع قرار گرفتن انگشتان که گاهی بسته یا باز و نیمه باز است نشانه هایی است که ارتباطی را با بیننده ایجاد می کند در این وضع سالک با درون خود و ضمیر نا اگاه خود ارتباط ایجاد می کند و این ارتباط را تا مرحله ای می رساند که ترس و تردید وافکار نا ارام معنی خود را از دست می دهند امروز دیگر مکاتب رزمی به این نوع تمرین تمرکز نمی پردازند تنها در مکاتب ذن و شینتو می بینیم که “مودرا” اموزش داده می شود، فهمیدن نشان وعلائم مودرا بسیار پبچیده می باشد و ظاهرا پس از تمرینات طولانی می توان به ان رسید (در سالیان دور چند باری به کلاس اموزش مودرا رفتم چیزی جز راحتی و ارامش اعصاب ندیدم، به مربی کلاس بی اثر بودن ان را گفتم مورد قبول واقع نشد منتها گفتند بهتر است دیگر به این کلاسها نیام) اما اصولاً مجسمه های بودا نشانه ها و رموز بسیاری دارند – برای نمونه هنگامی که می بینیم بیشترمجسمه های بودا چشمان بسته دارند این بدان معنی است که بودا دنیا را با ذهن و روان خود می سنجد و می بیند و نه با چشمان خود چه بسا دیده می تواند گمراه کننده باشد.

(کامیزا) یا (جوزا)
کامیزا یا جایگاه کامی به محلی بر روی تاتامی گفته می شود که محل ارجمند و والاییی برای اغاز انجام کاتا و در ضمن نقطه پایان کاتا هم می باشد، کامیزا در دوجو و بر روی تاتامی به محل قرارگرفتن ارشد کلاس هم گفته می شود، اصولاً درست پشت کامیزا جایگاه ای است که محل عکس بانی سبک و یا عکس و یابودی از یکی از بزرگان هنرهای رزمی قرار می گیرد، در سمت چپ کامیزا مربیان و شاگردان ارشد و با تجربه قرار می گیرند که (جوزوکی) نامیده می شود، و در سمت راست درجات پاین تر از مشکی می ایستند یا می نشینند، که شیموزوکی خوانده می شود، شیموزا روبروی کامیزا قرار دارد و از ان محل هنرجویان رزمی وارد تاتامی می شوند، محل میانه تاتامی یعنی مکانی که مسابقه و یا تمریات صورت می گیرد (شی ای جو ) نامیده می شود، و چون در برخی از دوجوها تعداد تاتامی بیش از یک است، لذا ان تاتامی که نزدیک تر به محل ورود می باشد کامیزا باید تنها بر روی ان قرار گیرد.

1441-32