سعید شفا
جشنواره فیلمهای ایرانی سن فرانسیسکو، نخستین جشنواره مستقل سینمایی خارج از ایران، سیزدهمین دوره خود را در تاریخ 19 تا 25 سپتامبربرگزار کرد. این جشنواره که به منظور کشف و حمایت ازفیلمسازان جوان ایرانی سراسردنیا در سال 2008 تاسیس شد، علاوه برفیلمهای بلند، مستند، کوتاه ، انیمیشن … و موزیک ویدیو را هم مدنظر دارد تا از هر ژانری، فیلمهای برتر فیلمسازان ایرانی را به نمایش بگذارد.
از میان نزدیک به دو هزارفیلمی که امسال دریافت شده بود، 52 فیلم از کشورهای ایران، امریکا، فرانسه، آلمان، انگلیس، افریقای جنوبی، سوئد، اتریش، کانادا… به نمایش درآمد که فیلم Labyrinthe ساخته «امیرحسین ترابی» بهترین فیلم انتخاب شد. فیلمی که مشکلات و تضاد یک خانواده را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می دهد.
«همه ما با هم هستیم» ساخته «کمال تبریزی» داستان یک شرکت هواپیمایی ست که مسافرانش را کسانی تشکیل می دهند که از زندگی سیر شده و می خواهند به زندگی خود پایان بدهند. درظاهر با چنین مضمونی باید با فیلمی تاریک و جدی روبرو بود، اما برعکس، فیلمی ست پرطنز و نکته بین که پایان بخشیدن به زندگی چاره اصلی نیست و زندگی با تمام گرفتاری ها و زشتی هایش، زیبای های خود را نیز دارد.
« یک شب در تهران» ساخته «فرهاد نجفی» داستان زن جوانی است که از رابطه خود با دوست پسرش سرخورده است و با ورود به یک تاکسی، بحث مفصلی با راننده تاکسی آغاز می کند بی آنکه بداند راننده تاکسی شخصی ست آشنا که در زندگی او نقشی داشته، بازی «مینا وحید» تماشایی ست و برای همین فیلم هم جایزه بهترین بازیکن زن را نیز دریافت کرد.
«آخرین شاه» ساخته «هولگرپروس» ازآلمان، مستندیست که تاریخ معاصرایران را با وقایعی که منجر به تغییر رژیم شد با گفت و گوهای مفصل با افرادی که در هر دو رژیم اخیر نقشی داشته اند. درهم می آمیزد و فیلمی عرضه می کند که ازنظرتاریخی حائزاهمیت است.
«شاهان و نقاشی ها» ساخته «سارا نجومی» مستند دیگریست که نگاهی عمیق دارد به آثار نقاشان قاجار و انهدام برخی ازآنان توسط رضا شاه و آثاری که باقی مانده و درموزه های خارجی نگهداری می شود. درطول این نگرش، با چند تن ازکسانی که به هنر دوره قاجار آشنایی دارند گفت وگو می شود که هرکدام با دانش و آگاهی بیشتر، این دوره تاریخی را مورد بررسی قرار می دهد.
از اتریش فیلم «گلی جان» ساخته «هوشنگ اللهیاری» به نمایش درآمد که داستان یک دخترجوان افغان است که قرار است به عقد مردی مسن درآید. مادر او برای جلوگیری ازآن، دخترش را به همراه مرد جوانی که عازم ایران است از مهلکه ازدواج اجباری در می آورد بی آنکه بداند مهاجرت و پناهندگی در یک کشور بیگانه مشکلات خود را دارد.
«دیده های نادیده» ساخته «محمد احسانی» نگاهی دارد به زندگی «شهرام ناظری»، آوازه خوان کرد، که فی الواقع می توان او را «پاوراتی» ایران لقب داد. فیلمی دیدنی وخوش ساخت.
از کانون پرورش فکری کودکان، فیلم «پنجره یی به اقیانوس» ساخته «بابک نبی زاده» به نمایش درآمد که داستان پسر نوجوانی ست درمنطقه جنوب ایران که با مادرش زندگی سختی را می گذراند، اما با امیدی که در دل های آنان پدید می آید، سختی دیگر برایشان چندان اهمیتی ندارد.
ازمیان فیلمهای انیمیشن می توان از: زمان (ساخته: یوسف علیزاده) ، پدر(ساخته: محمد کیوان مرز)، بُرنده مثل سنگ (ساخته: یاسمن وحید صفا)، منطقه 18(ساخته :مارات کسرایی)، چشمانش (ساخته: محمدرضا شاکرحسینی)، صدا (ساخته: ریحانه کاوش)… نام برد که هرکدام با سوژه های متفاوت، با استفاده از زبان و تکنیک انیمیشن، دیدنی و قابل تعمق است.
فیلم های کوتاه که با وجود کوتاه بودنشان داستان های کاملی را عرضه می کنند، همواره مورد علاقه همگان به شمار می روند. ازمیان آنها می توان از :«اجباری» ساخته «جواد خورشا» یاد کرد که داستان یک اعدامی است که قرار است مقابل جوخه آتش قرار بگیرد. گروهبانی که وظیفه این کار را برعهده دارد، نیاز به سربازی دارد که با چند سرباز دیگر به سوی اعدامی شلیک کند، اما سرباز مزبور از اینکه عمل قتل را انجام دهد ممانعت می کند و همین باعث می شود تا میان ایندو جریانی پدید آورد که فیلم را سخت دیدنی می کند.
«گاو امریکایی» ساخته «فاطمه طوسی» داستان نوجوانیست که مالک تنها گاو نر روستاست که ضمنا منبع درآمد او و خانواده اش نیز محسوب می شود.
«آشو» ساخته «جعفرنجفی» داستان پسر نوجوانیست که عاشق سینما و هالیوود است و آن را با اطلاعات وسیعی که دارد، در مکالمه با دختری که قرار است درآینده وقتی بزرگ شدند ازدواج کند درمیان می گذارد که سخت شیرین و تماشایی ست.
«نرگس پنجم» ساخته «سرکوت نیکدل» از کردستان، داستان جوانی است که درکنار جاده یی در زیر باران به فروش گل های نرگس مشغول است تا اینکه ماشینی مقابل او توقف می کند تا چند دسته گل نرگس از او بخرند. دختر نوجوانی که درون ماشین با پدر ومادرش عازم شهر مجاور هستند نظراو را جلب می کند و فراموش می کند برای چی درزیرباران محو دختر شده است!
«پاندول» ساخته «رحیم طوفان» داستان یک زن و مرد غریبه است درآسانسور یک بیمارستان که در نیمه راه متوقف می شود. متصدیان بیمارستان می کوشند زن را راغب کنند تا به مرد که به خاطر کمبود هوا و اکسیژن به حالت خفگی درآمده از طریق دهان اکسیژن بدهد. شوهر زن که حضوردارد و جریان را از طریق مانیتور داخل آسانسور با دیگران مشاهده می کند راضی نیست زنش با یک مرد غریبه چنین کاری بکند و زمان هم به سرعت می گذرد!
«صحنه هایی از جدایی» مستند بلندی ساخته «وحید صداقت» است درباره ساخت فیلم «جدایی نادر از سیمین» فیلم اسکاری «اصغرفرهادی» و اینکه چگونه این فیلم ساخته شد و چگونه دست اندرکاران پشت و جلوی دوربین توانستند چنین فیلمی را به وجود بیاورند.
«زنان بروایت مردان» ساخته «سعید نوری» فیلمساز مقیم انگلیس، نگاهی دارد به تاریخ سینمای ایران از سال 1932 تا 1979 با بررسی نقشی که زنان درسینمای ایران داشته اند. نقشی که توسط مردان فیلمساز به آنان محول می شد و هدفی که از استفاده بازیگران زن در سینمای ایران داشتند. «نوری» در این مستند با استفاده از 120 فیلم و کلیپ هایی که استفاده کرده، سعی دارد دید و نظر فیلمسازان مرد را از زنان بازیگر مورد بررسی قرار دهد. فیلم از بخش های متعددی تشکیل شده که توانسته کلیه جوانب اجتماعی زمان خود را طی چند دهه به نمایش بگذارد.
برای اطلاعات بیشتر از فیلم های «جشنواره فیلمهای ایرانی سن فرانسیسکو» می توان به تارنمای آن رجوع نمود.
