فیلم های کوتاه فرهنگ، نمونه ای ازسینمای واقعی، سینمای پرمحتوا و ژرف نگر

فیروزه خطیبی

شنبه 28 سپتامبر 2019، طی مراسم گرم و پرشوری درتالار “شوئنبرگ” مدرسه موسیقی “هرب آلپرت” دانشگاه لس آنجلس، با حضور صدها تماشاگر علاقمند و مشتاق ، هنرمندان و چهره های سرشناس شهر، فیلم ضد جنگ “بی سیم” ساخته مشترک مجید کلانتر، کارگردان ساکن ایران و سامان صالحی کارگردان و تدوینگر ساکن لس آنجلس، جایزه اول (10 هزار دلاری) «جشنواره فیلم های کوتاه بنیاد فرهنگ» را دریافت کرد.
فیلم کوتاه «بی سیم» ماجرای«راغب»، یک سرباز ایرانی درجریان جنگ ایران و عراق است که در سنگری از همرزمانش دورافتاده و در شرایطی پرخطر و وضعیت بی آبی به سر می برد تا اینکه متوجه می شود یکی از سربازان لشگر دشمن هم در همان نزدیکی ها به سرنوشت او دچار است. «راغب» سعی می کند برای تبادل غذای خود با آب آشامیدنی دشمن با او ارتباط برقرار کند. اما تلاش برای این ملاقات، پایان غم انگیزی را برای هردو سرباز رقم می زند.
سامان صالحی، یکی از دو کارگردان و تدوینگر فیلم درغیاب همکارش مجید کلانتر، که بدلیل محدودیت های ویزای آمریکا نتوانست در این مراسم حضور داشته باشد، جایزه نقدی خود را به همراه لوحه ویژه جشنواره از دست «نوید نگهبان» بازیگرسینمای هالیوود و سریال تلویزیونی پر تماشاگر Homeland دریافت کرد. آقای نگهبان که اخیرا در نقش «سلطان» در فیلم «علاء الدین» از محصولات استودیوی «دیسنی» ایفای نقش کرده استپیش از اهدای جایزه ضمن سپاس از بنیاد فرهنگ برای دعوت از او برای شرکت در جشنواره، درباره اهمیت فیلم های کوتاه گفت: “خود من کار بازیگری را با فیلم های کوتاه شروع کردم. برای همین هم امشب به تمام فیلمسازانی که در این جشنواره شرکت داشته اند تبریک می گویم. مهم نیست اگر برنده جایزه اصلی نشده اید و یا حتی به نامزدی این جوایز نرسیده اید. مهم این است که کار کنید و فیلم بسازید و حرف خودتان را بزنید. من به یکایک شما برای اینکه به آرزوهایتان در زمینه فیلمسازی عمل کرده اید تبریک می گویم. “
سامان صالحی هم پس از دریافت جایزه اول جشنواره دریک سخنرانی ضمن سپاس از هیات ژوری و همکارانش در ایران و تبریک به نامزدها و برندگان جوایز دیگر گفت: “شاید پیام صلحی که در فیلم گنجانده شده، یعنی دنیایی بدون جنگ، درحد یک شعار و دور از واقعیت های جهان امروز بنظر بیاید اما باید قبول کنیم که تنها راه {رسیدن به صلح} برای ما، فهمیدن و درک بهتر و بیشتر همدیگر است. فقط از این راه است که می توانیم جلودار سیاستمداران عاشق جنگ باشیم.”

نگاهی به تاریخ جشنواره
برنامه اهدای جوایز«جشنواره فیلم های کوتاه بنیاد فرهنگ» با اجرای چند قطعه کمدی استندآپ توسط «ملیسا شوشاهی» کمدینی که بخاطر محبوبیت در میان تماشاگران برای سومین سال پیاپی نقش مجری را برعهده داشت آغاز شد. برنامه کوتاهی که مسائل فرهنگی ایرانی – آمریکایی را با ظرافت خاص خانم شوشاهی به طنز می کشید و بشدت مورد توجه حاضران قرار گرفت.
پیش از نمایش شش فیلم برگزیده نامزد جایزه امسال، آقای مارک امین، عضو هیات امنای «بنیاد فرهنگ»، رئیس هیأت گزینش جشنواره و مدیر کمیته برگزاری فستیوال فیلم های کوتاه این نهاد فرهنگی غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیرمذهبی خطاب به تماشاگران گفت: “برای کسانی که به تازگی به ما پیوسته اندحتما جالب است که بدانند وقتی گروه کوچکی ازما که علی رازی هم یکی از اعضای آن بود «بنیاد فرهنگ» را پایه گذاری کردیم، هنوز تاریخچه ای نداشتیم که به آن تکیه کنیم. بنابراین به این فکر افتادیم تا ازطریق یک ویدیوی کوتاه خودمان و هدف های بنیاد را به جامعه معرفی کنیم. همین فکر برگزاری مسابقه ای برای گزینش بهترین فیلم های کوتاه در باره فرهنگ ایران کم کم تبدیل به ایجاد یک جشنواره کوچک شد که امسال یازدهمین سال آن برگزار می شود.”
آقای امین در ادامه این سخنان گفت در همان زمان هم کیفیت فیلم هایی که برای بنیاد ارسال می شد او و همکارانش را شگفت زده می کرد: ” البته همانطور که می دانید، امروزه درسراسر جهان بیش از پانصد جشنواره فیلم های کوتاه مشغول به کار هستند اما تاکنون حضور جشنواره فیلم های کوتاهی با موضوع فرهنگ و هنر ایران سابقه نداشته است. جالب اینجاست که در سال اول جشنواره فقط 35 فیلم برای ما ارسال شد و امسال تعداد 167 فیلم ازگوشه و کنارجهان بدست ما رسیده است.”
آقای امین درضمن به این نکته اشاره کرد که این اهمیت جوایز نقدی نیست که سینماگران را به ساخت و ارسال این فیلم ها واداشته است: “بنظر من این میل و شور به بیان و انعکاس عقاید و احساسات درونی، به رسمیت شناخته شدن و مورد قدردانی قرارگرفتن است که این سینماگران اغلب جوان را برمی انگیزد تا فیلم هایشان را هرسال با کیفیت بهتر و جنبه های هنری بالاتری برای این جشنواره ارسال کنند و نه جوایز نقدی.”

برندگان جوایز دیگر
لوحه دومین فیلم منتخب جشنواره وجایزه نقدی 5 هزاردلاری آن به انیمیشن «ماهی سرخ شده» ساخته لیلا خلیل زاده سینماگراهدا شد. این فیلم که بر اساس داستان کوتاه ژاپنی نوشته اوگوما هیدیو ساخته شده، با پیام «آزادی به هر قیمت»، با پایانی مثبت و خوش، ماجرای ماهی صید شده و آماده خوردنی است که از روی میز غذاخوری فرار می کند و با سعی و کوشش فراوان و با کمک موجودات دیگراز جمله جمع مورچه ها،خود را دوباره به دریا می رساند.
جایزه این بخش از برنامه توسط ریچارد هارویتز- آهنگسازسرشناس آمریکایی و سازنده موسیقی متن فیلم های برجسته هالیوود ازجمله «آسمان سرپناه» ساخته برناردو برتولوچی و «هریکشنبه کذایی» اثر الیور استون و یکی از اعضای هیات گزینش جشنواره به الناز میرزاده دوست و نماینده لیلا خلیل زاده فیلمساز-که بدلیل قوانین تازه ویزای آمریکا نتوانست در این جمع حضور داشته باشد اهدا شد. خانم میرزاده با پیامی از سوی فیلمساز به تماشاگران گفت “امشب شاهد بودیم که برای هنرها هیچگونه حد و مرزی وجود ندارد”.
آقای ریچارد هارویتز پیش از اهدای این جایزه در سخنانی به چالش هایی که به عنوان یکی از اعضای هیأت ژوری برای گزینش بهترین ها از میان ده ها فیلم ارزنده امسال داشته است اشاره کرد و به علاقه ای که ازدیر باز و از طریق همکاری های مستمر با سوسن دیهیم- آهنگساز و وکالیست ایرانی ساکن لس آنجلس با فرهنگ و هنر ایران داشته است. او به تماشاگرانی که اغلب آن ها را ایرانی آمریکایی های نسل دوم و سوم تشکیل می دادند گفت: “من از اینکه توانسته ام با این جشنواره مهم همکاری داشته باشم بی نهایت خوشحالم چرا که سینمای واقعی، سینمای پرمحتوا و ژرف نگر، همین است که شاهدش بودیم. این دوران مهم و حساسی نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ جهان است . برای همین هم می خواهم شما را به زمان ژاپن دهه 30 میلادی ببرم و زمانی که اگر مردم آمریکا توجه و علاقه بیشتری به فرهنگ ژاپن نشان می دادند، شاید امکان این که ژاپن را بمباران کنند خیلی کمتر می شد.”
جایزه سوم (3 هزاردلاری) امسال «جشنواره فیلم های کوتاه بنیاد فرهنگ» به فیلم «فامیل زیادی» ساخته «مامن رضایی» فیلمساز ساکن آمریکا با موضوع مهم شرایط ناهنجار زندگی اقلیت های مذهبی به ویژه بهائیان در ایران اهدا شد. داستان فیلم از دیدگاه دختربچه ای 8 ساله روایت شده که شاهد مرگ مادربزرگ سالخورده خودش است. اینکه چگونه پدرو مادر او زندگی خود را در ایران تحت حکومت اسلام شیعه به خطر می اندازند تا جسد مادربزرگ را طبق خواست او و بارعایت آیین و رسوم مذهبی که به آن معتقدند به خاک بسپارند.
جایزه این بخش توسط «گردآفرید» نقال و پژوهشگر-به خانم مامن رضایی اهدا شد.
فیلمساز، مامن رضایی پس از دریافت جایزه سوم فستیوال، ازهمه کسانی که در پیشبرد پروژه «فامیل زیادی» از او حمایت کردند بویژه بازیگران سرشناسی چون مری آپیک و کامبیزحسینی که نقش های کلیدی فیلم را برعهده داشتند سپاسگزاری کرد وگفت که امیدوار است درآینده بتواند نسخه داستانی و بلندی از این فیلم کوتاه را به مرحله عمل برساند.

مری آپیک، بازیگرتئاتر، تلویزیون و سینما که هنگام دریافت جایزه به همراه فیلمساز بر روی صحنه آمد می گوید خوشحال است که درچند سال گذشته با چندین کارگردان زن جوان ایرانی و کارگردان بار اول همکاری داشته است: “برای من این پیام و هدف فیلم است که بیش از هرچیز دیگری اهمیت دارد. وقتی “مامن” سناریوی فیلمش را برای من فرستاد تا درنقش شخصیت منفی که در پایان فیلم متحول می شود بازی کنم، متوجه شدم که فیلم درباره شرایط امروز ایران ماست. درباره تبعیض هایی که برای اقلیت های مذهبی بخصوص بهایی ها وجود دارد. بنظرم موضوع خیلی مهمی بود. برای همین هم کوچکی و بزرگی نقش برایم اهمیتی نداشته است. البته هنوزهم وقتی با کارگردان های جوان و بار اول کار می کنم کمی نگرانی دارم اما همانطور که در فیلم تماشا کردید «مامن» کارش را به زیبایی انجام داده است.”
آقای علیرضا اردکانی مدیر اجرایی «بنیاد فرهنگ» درباره برگزاری جشنواره ای که یک بار دیگر همه بلیت های آن پیش فروش شده بود می گوید: “ما حقیقتا خوشحالیم که جامعه تا این اندازه از نمایش آثار این سینماگران جوان ایرانی از سراسر جهان استقبال می کند.همه ما در «بنیاد فرهنگ» دراین یازدهمین سال برگزاری جشنواره فیلم های کوتاه، بیش از هر زمان دیگری به فیلم هایی که در رقابت های امسال شرکت داشته اند افتخار می کنیم. چرا که هر سال فیلم های قوی تر و اثرگذارتری دریافت می کنیم که به ما نشان می دهد آثار این سینماگران جوان و نوپا، از کیفیت فیلم های حرفه ای در سطح جهانی برخوردار است.”
آقای علیرضا اردکانی ضمن ابراز خوشحالی از موفقیت های برنامه های پرطرفدار هنری و فرهنگی «بنیاد فرهنگ» می گوید: “امسال برای نخستین بار، بنیاد فرهنگ برنامه پذیرش عضویت خود را اعلام کرده است و به این صورت از این پس اعضای جامعه ایرانی و غیر ایرانی کالیفرنیای جنوبی با عضویت در «بنیاد فرهنگ» می توانند از بیش از 80 برنامه هنری، فرهنگی و آکادمیک سالیانه ای که این نهاد فرهنگی برگزار می کند استفاده کنند. به این معنا که به سادگی و با پرداخت حق عضویت 100 یا 250 دلاری سالیانه، علاوه بر حمایت از اهداف فرهنگی این بنیاد به برنامه هایی چون «جشنواره فیلم های کوتاه بنیاد فرهنگ» که تا امروز بیش از 190 هزار دلار جوایز نقدی به سینماگران از سراسرجهان پرداخته است کمک و از آن به این صورت حمایت کنند.”

***

برای اطلاعات بیشتر درباره شرایط عضویت در “بنیاد فرهنگ” لطفا به لینک زیررجوع نمایید:

www.Farhang.org/membership

برای تماشای فیلم های برنده به FarhangFilmFest.org مراجعه کنید.