با مرتضی فرزانه
آنچه تصویر وخاطره از لاله زار استانبول و خیابان فردوسی در ذهن داشته اید به فراموشی بسپارید چون امروزه دیگر از سینماها- تاترها- کاباره ها- کافه ها- اماکن عمومی- مراکز خرید آنچه باقی مانده یا مخروبه است جایگاه معتادین- وکارتن خواب ها و یا انبار کالاهای الکتریکی همانند سینماهای : ونوس- خورشید- نادر- مترو- فردوسی – آزیتا- مرجان – ایران- رکس – البرز- متروپل- کریستال و تاترهایی چون : جامعه باربد- دهقان- نصر (تهران) تاتر پارس- کافه های افق طلایی- مترو- لانه کبوتر- کاباره ی مولن روژ از سینماها و تاترها- کافه ها و کاباره که بگذریم در خیابان لاله زار که امروزه تا چشم کار میکند دو طرف خیابان جایگاه موتورسیکلت ها شده می توان از فروشگاه پیرایش نام برد که اولین و بزرگترین فروشگاه آن زمان به سبک فروشگاه هرودز لندن بود در دو طبقه که علاوه بر پوشاک مردانه و زنانه وبچگانه تمامی وسایل خانگی را زیر یک سقف داشت، و دو فروشگاه بنام دیگر کراوات مسعودنیا- و صفحه فروشی بهشت که نمایشگاه وسایل برقی شده اند.
کافه قنادی معیلی پاتوق اغلب هنرمندان تاتر وسینما، شاعران و نویسندگان در سر چهارراه لاله زار و استانبول قرار گرفته بود و کوچه ملی از کوچه های بنام و معروف لاله زار بود که همیشه شلوغ بود سینماهای نادر- مترو- فردوسی – آزیتا- کافه مترو کاباره مولن روژ در این کوچه قرار گرفته بود و شلوغی آن بدان جهت بود که طبقه بالای سینمای نادر استودیوی تهیه فیلم های ایرانی بود و همیشه جماعت زیادی در این کوچه به انتظار دیدار بازیگران وکارگردانان سینمای ایران بودند که در رفت و آمد برای این استودیوی تهیه فیلم بودند از لاله زار که گذر کنیم وارد خیابان استانبول می شویم که سینماهای مایاک- پارک – برلیان- تهران در همین خیابان قرار گرفته بود و چند کافه رستوران معروف از جمله کافه رستوران مصطفی پایان که یک خواننده معروف آذری بود این کافه رستوران ها در دو پاساژ قرار گرفته بودند در طبقه بالا در طبقه اول اغلب مغازه ماهی فروشها بود با انواع و اقسام ماهی و میوه تازه روز که مشتریانشان اغلب طبقه اعیان و اشراف بودند.
دو کوچه برلن و مهران که به سبک بازار رو باز و بدون سقف بود در دو طرف خیابان لاله زار قرار گرفته بود با ارائه انواع و اقسام پوشاک های خارجی ووسایل خانه از جمله چندین لوستر فروشی معروف که همیشه در این دو کوچه ازدحامی بود از جمعیت در رفت و آمد برای خرید اجناس مختلف که آسیدکمال یک کلام در یکی از این کوچه ملی و کوچه مهران پوشاک حراجی می فروخت که خود داستان مفصلی دارد… از لاله زار و استانبول که بیرون بیاییم وارد خیابان فردوسی می شویم که در روزگار خودش یکی از خیابانها و مراکز تجاری بود بانک ملی و مرکزی در این خیابان بود و جنب آن فروشگاه معروف شش طبقه فردوسی که همیشه این خیابان راه بندان اتومبیل بود به جهت ازدحام جمعیت که برای خرید به این فروشگاه می آمدند حالا این خیابان از خلوت ترین خیابانهای تهران است که فروشگاه فردوسی یکی دو سال بعد از انقلاب بسته شد که هم چنان درش بسته و هرازگاهی تک و توکی برای رفت و آمد به بانک ملی به چشم میخورد.
