فیروزه خطیبی
“جوانان ایران امروز، درجایگاهی فراسوی یک نسل انقلابی ایستاده اند. آن ها خود انقلاب هستند. آن ها همان ققنوسی هستند که از درون خاکستر، دوباره زاده شده وعطش برای تغییراتی اساسی، چون جریان آب رودخانه ای خروشان، زیرپوستشان درحال حرکت است و به عمیق ترین زوایای روحشان می رسد. آن ها همان مرز بین آینده و گذشته هستند.”
این بخشی ازبیانیه ساناز خسروی، یکی از ده ها هنرمندی است که امسال با عکسی از برش هایی ازجمعیت زنانی درحال حرکت برروی بازوانی با مشت های گره کرده در نمایشگاه عکاسی و ویدیوگرافی «Focus Iran 3» شرکت خواهد داشت. ساناز که فارغ التحصیل رشته هنرهای زیبا از دانشگاه برکلی و ساکن شمال کالیفرنیاست، در آثارش اغلب به مسائل زنان درجهان امروز ومفهوم امید و امیدواری درزندگی روزانه آن ها می پردازد.
نمایشگاه «Focus Iran 3» که امسال برای سومین دوره پیاپی به همت “بنیاد فرهنگ” – یک نهاد فرهنگی غیرانتفاعی، غیرمذهبی و غیرسیاسی در لس آنجلس و با همکاری موزه Craft Contemporary دراین شهر، از تاریخ 27 ژانویه تا 12 ماه می 2019 در محل این موزه واقع در 5814 خیابان ویلشیر برگزار خواهد شد، مکانی است برای نمایش آثار عکاسی و ویدیوگرافی هنرمندانی که اغلب آن ها در ایران یا ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند و امسال آثاری از هنرمندان ساکن کشورهایی چون کانادا، فرانسه، ایتالیا و پرتغال نیز درنمایشگاه به نمایش درآمده است.
عکس ها و ویدیوهای برگزیده امسال، براساس موضوع های برانگیزنده ای که از طریق آن زندگی جوانان ایرانی به نمایش گذاشته شده انتخاب شده و به چگونگی برخورد این جوانان با شرایط و چالش های زندگی روزمره می پردازد. برخی از این آثار، ویژگی های شخصی، طرز زندگی، آرایش یا آخرین مد لباس های خیابانی را به نمایش می گذارد و برخی دیگر، این جوانان را درحال گردش، ورزش یا اجرای موسیقی نشان می دهد. بعضی از این آثار به کشف هویت های تازه وغیرمتداول پرداخته درحالی که برخی دیگربه بازنمایی موضوع های جنسیتی می پردازد. هم چنین روابط میان نسل جوان با مذهب، خانواده وملیت هم از طریق آثار آن ها بررسی شده است.
آقای هرمزعامری، رییس و عضو هیات امنای بنیاد فرهنگ می گوید از زمان آغاز کار بینال موفق «Focus Iran» درسال 2015 تا کنون، شاید این یکی از قوی ترین و تاثیرگزارترین مجموعه آثارهنرمندان ایرانی است که به نمایش گذاشته خواهد شد: ” دراین سومین دوره برگزاری نمایشگاه، بنیاد فرهنگ یک باردیگر به هدف عالی خود که ترویج هنرهنرمندان ایرانی درمیان کل جامعه می باشد نزدیک تر شده است. هنر، یک زبان بین المللی است و چه ایده ای بهتر از انعکاس فرهنگ و هنر ایران از دیدگاه و با صدای خود هنرمندان ایرانی از سراسر دنیا؟”
امسال برای نخستین بار بینال «Focus Iran» از تم خاص جستجو و کشف فرهنگ جوانان ایران امروز از درون لنز دوربین عکاسی و ویدیوگرافی برخوردار بوده است: “ما ازتعداد بی شمارآثارارسال شده، گوناگونی آن ها، دیدگاه های این هنرمندان جوان از زوایای مختلف و قدرت تاثیرگذاری این تصاویرحقیقتاً شگفت زده شدیم. ”
آقای عامری معتقد است به نمایش گذاشتن آثار تفکر برانگیز هنرمندان مستعد ایرانی و ایجاد بحث و بررسی در اطراف آن می تواند ارزیابی عمیق تری از فرهنگ و هنر ایران به دست بدهد:”ازطریق این آثار، ما می توانیم به انرژی پویا و درخشان جوانان ایران امروز و امیدواری آن ها به آینده ای روشن پی ببریم. چرا که همه ما با رویاها و چالش هایی مشابه به دنبال آرمان ها و آرزوهایی مشترک هستیم.”
درطول سه سال گذشته، همکاری های “موزه Craft Contemporary” با “بنیاد فرهنگ” از عوامل مهم برپایی و موفقیت چشمگیر این نمایشگاه بوده است که ازسال 2015 تاکنون از طریق شورای هنرهای زیبای این بنیاد و کوشش های سوزان ایسکن مدیراجرایی این موزه ادامه داشته است.
خانم سوزان ایسکن، مدیراجرایی “موزه Craft Contemporary” می گوید حضور درمراسم گشایش سومین نمایشگاه «Focus Iran» برایش بی نهایت هیجان انگیزخواهد بود: “امسال آثار 42 هنرمند عکاس و ویدیو آرتیست با تمرکز بر روی تم برنامه توسط یک هیات گزینش برجسته درسطح بین المللی برای ارائه در نمایشگاه انتخاب شده اند. این “بینال”، امسال بیش از هر زمان دیگری درصدد است تا دیدگاهی تماما تازه و برانگیزنده از درون لنز هنرمندان محلی و بین المللی و همینطور ارتباط شخصی آن ها با ایران و فرهنگ ایرانی را به نمایش بگذارد. در این راه همکاری با “بنیاد فرهنگ” فرصت کم نظیری پیش آورده است تا ما بتوانیم درمدتی بیشتر از نیم دهه در زمینه کمترکارشده فرهنگ و هنر ایرانی دست به کشف و سیاحت های تازه و بی سابقه ای بزنیم.”
بنا برگفته خانم ایسکن تمرکز نمایشگاه امسال یک بار دیگر بر روی مجموعه عقاید، الگوهای رفتاری وفرهنگ جوانان ایران امروز بوده است: “این تصاویر به صورتی انتخاب شده اند که بتوانند بخوبی بینش و بصیرت نسل جوان ایران امروز را از طریق عکس ها و ویدیوهایشان نشان بدهند. نسل جوانی که چه از طریق زندگی درایران و یا تبار ایرانی و یا حتی فقط علاقه و احساس ستایش عمیقی که نسبت به فرهنگ این کشورکهنسال دارند با آن احساس نزدیکی و ارتباط می کنند.”
” امسال جای بسی خوشحالی بود وقتی فهمیدیم که دوویدیو آرتیست برنده یکی از جوایز اصلی، لبخند الفت منش و غزل سامیزای برای نخستین بار در پانلی در نمایشگاه «Focus Iran 2» با هم آشنا شده و ازهمانجا تصمیم به همکاری برروی این اثر تازه گرفتند. ”
امسال هم چنین هیات داوران کارآمدی متشکل از هنرمندان و کارشناسان هنری از جمله مهرداد افسری (عکاس هنری برنده جایزه)، آریا اقبال (نقاش و پایه گذارگالری آریا در تهران)، آماندا مدوکس(دستیارکیوریتوربخش عکاسی موزه گتی درلس آنجلس)، سیف الله صمدیان(عکاس و فیلمسازبین المللی برنده جایزه)، بابک تفرشی (عکاس، فتوژورنالیست واخترشناس) و مریم زندی (عضو هیات موسس انجمن ملی عکاسان ایران ) کار گزینش عکس ها و برندگان جوایز اصلی را برعهده داشته اند و”هالی جرگر” کیوریتور”موزه Craft Contemporary” ریاست هیات داوران را به عهده داشت.
برندگان جوایز اصلی امسال
امسال سه جایزه اصلی «Focus Iran» به سه هنرمندی که اثرگذارترین و تفکربرانگیزترین آثار عکاسی و ویدیوگرافی سال را به هیات داوران نمایشگاه ارائه کرده اند اهدا شد.
برندگان جایزه اول (سه هزاردلاری) «Focus Iran 3» ،هوشیدر مرتضایی، طراح ایرانی و ژیان زندی عکاس کرد مکزیکی تبار اند که بطور مشترک روایت هنری بصری تازه ای را با الهام از زندگی و مد جوانان ایرانی ارائه داده اند. این اثر با عنوان “برادری” می کوشد تا نسل تازه ای از جوانان ایرانی را به انعطاف پذیری در مقابل چالش های روزمره زندگی وهم چنین احساس افتخار نسبت به فرهنگ سرزمینشان برانگیزد. این تصویر با ادغام سمبل هایی نوستالژیک از دنیای دهه 1970 ایران، برادری و برابری جوانان فردا را به نمایش می گذارد که دست به دست هم داده و برای رسیدن به حق آزادی، سرسختانه و دلاورانه ایستادگی می کنند. آن ها ضمن ارج گذاری به سنت ها، باهم به سوی فرهنگی نوین و جدا از تحریم ها، رفتارهای کلیشه ای و هرگونه کنترل، چه غربی و چه شرقی قدم برمی دارند. آثار هوشیدرمرتضایی، طراح مد، هنرمند بصری و گرافیست ایرانی ساکن لس آنجلس، به دفعات در نشریات، تلویزیون و نمایشگاه های گوناگون به نمایش درآمده است. ژیان زندی هم عکاس، مدرس و مردم شناس فرهنگی است که او نیز در لس آنجلس زندگی و کار می کند.
جایزه دوم (دو هزاردلاری) به لبخند الفت منش و غزل سامیزای برای ویدیو آرت “بپر” اهدا شد. فیلم با بازگشت به سوی یک بازی متداول بچه گانه “لی لی” در ایران و “جوزبازی” در افغانستان به بررسی چالش هایی که دختران در این کشورها تا رسیدن به سن بلوغ با آن روبرو هستند می پردازد. در این ویدیو آرت شخصیت محوری فیلم، به بررسی گذشته و لحظاتی از زندگی شخصی و سیاسی خود از جمله جنگ، ازدواج، آسیب های اجتماعی چند نسل و فشارها وانتظارات جامعه از زنان و دختران می پردازد. هرچند “لبخند” در ایران بزرگ شده و غزل در ایالات متحده آمریکا، اما این دو توانسته اند از طریق ویدیو آرت “بپر”، یک مسئله مهم جهانی را مطرح کنند. روایتی که داستان آن دربطن محل برخورد فرهنگ هایی خاص چون ایران و افغانستان قرار گرفته است.
لبخند الفت منش که در حال حاضر در لس آنجلس اقامت دارد تحصیلاتش را در رشته گرافیک در دانشگاه آزاد به پایان رسانده و سپس به عنوان عکاس و ادیتور در “مجله بین المللی عکاسی” مشغول به کار شده است. آثار او درسطح جهان به نمایش درآمده است. غزل سامیزای هم تحصیلات عالیه خود را در رشته عکاسی هنری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه آریزونا در توسان به پایان رسانده است. خانم سامیزای برنده بورس های تحصیلی هنری و جوایزمعتبری از جمله جایزه “فیلم های تجربی پرنسس گریس” است و درحال حاضردرلس آنجلس مشغول به کار و زندگی می باشد.
یکی از شگفتی های نمایشگاه امسال «Focus Iran»، ماجرای عکس برنده جایزه سوم (هزاردلاری) با نام “بوسه” اثرمیلاد کارآموز، عکاس ساکن تهران است. دراین عکس که این هفته به همراه مقاله ای به قلم دبورا ونکین با عنوان”برای برخی از هنرمندان، نمایشگاه «Focus Iran» فریاد بلندی به این معنی است که “ما تنها نیستیم” دربخش فرهنگ و هنرروزنامه معتبر”لس آنجلس تایمز” بچاپ رسیده، ما دو مرد نیمه برهنه را می بینیم که یکی از آن ها با چشمانی بسته و تسمه ای توری به دور سینه اش نشسته درحالی که تیغه های یک قیچی روی لبانش قرار گرفته و مرد دیگری که پشت سر او ایستاده، با دستی پوشیده در دستکشی تنگ و سیاه، دست برگلوی مرد نشسته گذاشته است.
آقای علیرضا اردکانی، مدیراجرایی “بنیاد فرهنگ” درگفتگو با نویسنده مقاله لس آنجلس تایمزمی گوید: “من از دیدن عکسی با تم همجنسگرایی اروتیک آن هم از داخل ایران به راستی متعجب شدم. بیش از هرچیزبه این دلیل که درمملکتی که همجنسگرایی نه تنها ممنوع است بلکه ازدیدگاه دولتی اصلا وجود ندارد، هنرمندی توانسته است به این اندازه شجاعت به خرج بدهد که تصویری تابه این حد بحث انگیزرا ازدیدگاهی هنری و با جنبه هایی شاعرانه به نمایش بگذارد برای من قابل تقدیروالهام بخش بود. “
میلاد کارآموزکه دربیانیه هنری خود می گوید به عنوان یک “اقلیت” در “جامعه ای به شدت تحت تاثیرمذهب، سنت، پدرسالاری، مردسالاری وخشونت زندگی می کند ” قراربود عکس “بوسه” را در سال 2016 در نمایشگاه گروهی درگالری هنرهای معاصر”مهروا” در تهران به نمایش بگذارد. اما ماموران دولتی نه تنها این اثرهنری را با برچسب “ناشایست” بودن از نمایشگاه حذف کردند بلکه به صاحب گالری دستوردادند آن را نابود کند.
بنا برگفته آقای اردکانی: “میلاد کارآموز نه تنها این عکس را از بین نبرد بلکه با امید به این که روزی مکان دیگری برای نمایش آن پیدا کند آن را برای ما فرستاد!”
برای آقای کارآموزکه بخاطرممنوعیت های ویزایی ناشی ازقوانین مهاجرتی پرزیدنت ترامپ نمی تواند برای دریافت جایزه اش به آمریکا سفر کند، برنده شدن یکی از جوایز اصلی «Focus Iran 3» نه تنها یکی از افتخارآمیز ترین لحظات زندگیش بلکه تاکید و تثبیتی برهنر او بوده است: “این جایزه ثابت می کند که کارمن به عنوان یک عکاس هنری بیهوده وعبث نبوده و من درحقیقت توانسته ام به صورتی هنرکشورم را زنده نگهدارم. “
آقای کارآموز می گوید برای هنرمندانی که درداخل ایران زندگی می کنند رویدادی چون حضور درنمایشگاهی درسطح جهانی مسئله مهمی به شمار می رود: ” نمایش یک اثر در یک نمایشگاه بین المللی و خارج از جامعه هنری ایران برای ما مهم است. همین قدر که بدانیم در ابراز افکار و بیان عمیق ترین احساساتمان درخارج از این دنیای هنری کوچک داخل مملکت تنها نیستیم، بی نهایت خوشحال کننده است. این به ما نشان می دهد که خلق آثار هنری درشرایط کنونی بی معنی نیست و هنرما ارزش دارد و به هدر نخواهد رفت.”
با پایان نمایشگاه «Focus Iran 3» در 12 ماه می امسال، عکس “بوسه” میلاد کارآموز و سایر عکس ها و ویدیوهای نمایشگاه یک بار دیگر فرصتی بدست می آورند تا در پائیز امسال هم در گالری View Point دانشگاه ارواین به نمایش گذاشته شود.
نمایشگاه «Focus Iran 3»کارخود را با یک مراسم پیش نمایش در روزجمعه 25 ژانویه ساعت 7- 10 شب رسما آغازخواهد کرد. برای دریافت اطلاعات بیشترلطفا به سامانه زیر مراجعه کنید: