قسمت بیست و نهم
سوتمی
در هنرهای رزمی ژاپن مخصوصاً در جودو و ایکیدو فنونی هستند که اصطلاحاً آنها را پرتابهای “قربانی” می نامند، چون با به خطر انداختن خود سعی می شود رقیب را خاک کرد، طبعاً از دید ورزشی اگر فن بدرستی صورت گیرد نتیجه خواهد داد و پیروزی بدست می اید، این نوع پرتابها را کلاً “سوتمی” می گویند، در بیان عمیق تر این پرتابها که برخی از آنها از جوجوتسو به جودو و ایکیدو امده گفته می شود پس از رها کردن خود و دور شدن از تمرکزثقل بدن پرتاب های قربانی انجام می باشد، در جودو دو نوع سوتمی شناسایی میشود یکی افتی است که به پشت می باشد و دیگری افتی است که به روی صورت می گیرد، چند فن دیگری هم وجود دارد که افت به کنار صورت می گیرد. در دوران کهن جنگجویان در نبرد تن به تن این فنون را تنها در ناچاری و به امید آخرین فن بکار می گرفتند، در دوران دیرین پیروزی فرد در نبرد مطرح نبود بلکه نتیجه نبرد تیمی اهمیت داشت لذا در مواردی فنونی بکار گرفته می شد که گاهی مجری فن خود قربانی فنی که اجرا کرده است می گردید، و روشن است برای مردان جنگ ژاپن هنر واقعی زندگی رزم بود و باید به بهترین و شیرین ترین روند انجام می پذیرفت، ارزش زندگی برای مردان جنگ در ژاپن ساختاری متفاوت از سایر فرهنگها داشت و دید مسائل و ارزیابیها نیز متفاوت بود، پس تعجی ندارد که می بینیم در فرق مذهبی ژاپن “قربانی” شدن تشویق می شود و پیروزی در جمع محاسبه می شود ونه در فرد.
دای – میو
در دوران حکومت “ادو” به والی حکومتی “دای – میو” گفته می شد، این افراد سوای اداره ایالت ها مسئول حفظ قانون و دفاع از ایالت هم بودند، لذا بیشتر دای میوها تعدادی سامورایی در اختیار داشتند که نقش ریاست شهربانی و ارتش را ایفا می کردند، برعکس انچه که در فیلمها می بینیم سامورایها در برخورد با هر مخالفی شمشیر نمی کشیدند اتفاقاً دای میوها مسئول بودند و به کار سامورایها نظارت داشتند که بی جهت شمشیر نکشند و اگر ثابت می شد که سامورایی بی جهت کسی را کشته اند شدیداً تنبیه می شدند، حقوق دای می یوها اغلب با برنج پرداخت می شد.
کن
(کن) در زبان ژاپنی چند معنی متفاوت دارد و بستگی دارد در چه جمله ای بکار می رود، کن در هنر رزمی “کندو” به معنی قلاب است و به وضعیتی گفته میشود که حریف در حمله تردید دارد آما اماده حمله می باشد، ضربه ناگهانی که منجر به ازدست دادن تمرکز حریف می انجامد و به اصطلاح “دی ای” گفته می باشد بیان کن است، (کن) به شمشیر هم اطلاق می شود مانند کندو یا کن جوتسو در دورانی به شمشیر دو لبه گفته می شد اما به مرور کن را برای بیان شمشیر بکار می برند، (کن) مشت هم معنی می دهد، (کن) سالم و قدرت هم می باشد.
کوزوکا
(کوزوکا) نام دشنه ای است با تیغ باریک که جایگاهش بیشتر بر روی نیام شمشیر بلند جاسازی شده، این دشنه الزاماً برای جنگ نبوده است و کاربردهای گوناگون داشت طبعاً در مورد لزوم دشنه ای بود که می شد از آن در نبرد تن به تن هم استفاده کرد، (هامیداشی) دشنه ای است کمی بزرگتر از کوزوکا و تیغ ان پهن تر میباشد دسته آن با نخ ابریشم تابیده شده چندلای پوشش شده که در دست راحت تر جا گیرد دسته هامیداشی را “هاناشی – منوکی” می گویند نیام دشنه طوری ساخته شده که در نزدیک دهنه نیام فلزی خم شده قرار دارد که به لباس میتوان قفل کرد (اکی اوچی) دشنه دیگری است که ساموراییها از آن استفاده می کردند. این دشنه کمی کوچکتر از “تانتو” سنتی میباشد و بر روی نیام آن چاقوی پرتابی “کواوگی” جا سازی شده است (کان زاشی) میل باریک و بلندی بود که بانوان برای جمع کردن موهای خود استفاده می کردند و در صورت لزوم بعنوان وسیله دفاعی نیز بکار می رفت.
هی گی – واجوتسو
(هی گی – واجوتسو) در هنرهای رزمی ژاپن به روندی گفته می شود که رزمی کار به بررسی رابطه بین جهان ماتریالیستی و نهان یا نفس خود می پردازد، طبعاً این روند و روش برای درجات بالا می باشد که حد اقل دان پنج دارند، در واقع با تمرکز و تمرین و دید واقعی و مثبت فکر رزمی کار به مرحله “هی اجو شین” میرسد، می گویند در این وضع ترس بر طرف شده و رزمی کار در آرامش و اطمینان کامل به سر می برد، و بهترین موقعیت برای اقدام و اجرای فن می باشد که عمل انجام فن را “کن نو سن” می نامند.
در سال 1949 وزیر فرهنگ ژاپن پس از بررسی طولانی و گفتگو با بانی سبک ایکیدو “اوشیبا” به ایشان اجازه دادند که دوباره باشگاه سابق خود را در توکیو دائر کنند، خبر آغاز دوباره ایکیدو در توکیو آنهم به سر مربیگری اوشیبا نه تنها تعداد بسیاری را روانه باشگاه کرد تا با هنر رزمی ایکیدو آشنا شوند بلکه هر روز تعداد بسیاری از شهروندان توکیو به محل باشگاه می آمدند تا بتوانند اوشیبا را از نزدیک ببینند، اوشیبا دیگر یک استاد رزمی کار و بنیانگذار سبک نبود او به یک اسطوره مبدل شده بود، آنچه می گفت بشکل نظریه فلسفی برداشت می شد. گفتارش راه زندگی و چاره زندگی بود که در کلماتی ساده و کوتاه اما با ارزش ارائه می شد، در سال 1956 اوشیبا با قصد طرح جهانی کردن ایکیدو نمایشی عمومی از سبک را عرضه کرد و در سال 1961 نیز در هاوایی ایکیدو را به نمایش گذارد، در سال 1964 از سوی امپراطور ژاپن مدال نوار بنفش را دریافت کرد، چند سال بعد مبتلا به بیمارس سرطان کبد شد و برای استراحت و گذر روزهای آخر عمربه شهر “ایابه” رفت ودر 26 اوریل سال 1969 وفات یافت، اوشیبا اعتقاد داشت دنیای هنر رزمی به اندازه ای گسترده است که نمی شود میزان آن را براورد کرد. او هم چنان باور داشت فلسفه هنر رزمی خیلی عمیق تر و ابعاد بیشتری از خود هنر رزمی دارد و تقویت نفسانی سازه روان وپاکی کردار انسان است که جایگاهش در تن سالم می باشد.
هی کی ته
(هی کی ته) در هنر رزمی کاراته به حرکاتی در “کاتا” گفته میشود، که بر اساس آمادگی ضد حمله طرح و در نظر گرفته می گردد، اینها حرکاتی هستند مسلسل با دست باز و یا گره مشت که با افزون چرخش لگن خاصره بر سرعت این حرکات اضافه می گردد، و با همان سرعت مشتی که تماس نداشته برگشت می شود، این باعث می گردد که مشت کار ساز با قدرت بیشتر و دقت کافی با هدف برخورد کند، تقریباً در تمام سبک های کاراته این مسئله یکسان و مطرح است، واژه “هی کی” به معنی کشیدن و در مواردی به معنی “جا خالی” کردن است، برای نمونه در هنر کُشتی سومو ژاپنی و یا جودو هی کی اتوشی “جا” را خالی کردن معنی میدهد.