گزارشی از هشتمین جشنواره فیلم های ایرانی سانفرانسیسکو

سعید شفا
جشنواره فیلم های ایرانی سانفرانسیسکو، نخستین جشنواره مستقل فیلم های ایرانی خارج از ایران که به منظور کشف وحمایت از فیلمسازان جوان ایرانی سراسر دنیا، نُه سال پیش به نمایش گذاشته شد، امسال درهشتمین دوره خود 33 فیلم از ده کشور به نمایش گذاشت که شامل کشورهای: امریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا، سوریه، جورجیا، مکزیک و ایران می شد.
طبق رسم هر ساله، بزرگداشتی هم برای یکی از پیشکسوتان سینمای ایران در نظر گرفته شده بود که امسال این بزرگداشت برای خانم گوهر خیراندیش(بانو، میکس، واکنش پنجم، قاعده بازی، شیرین…) بازیگر ارزنده سینما و تئاتر بود که در مراسم حضور داشتند و فیلمی درباره کارهای ایشان که به صد فیلم می رسد، و توسط پوریا حیدری ساخته شده بود، به نمایش در آمد و متعاقب آن خانم خیراندیش در برابر حاضران به پرسش های آنان پاسخ گفتند.
در مجموع جشنواره کلیه ژانرهای سینمایی را مد نظر داشت و علاوه بر فیلم های داستانی بلند و کوتاه، به فیلمهای مستند، انیمیشن، موزیک ویدیو و تجربی هم توجه خاص نشان داده بود که از میان آنها میتوان به دو فیلم که توسط دو کارگردان مشهور سینمای ایران محسن مخملباف (رئیس جمهور)، و بهمن قبادی(چند کلامی با خدایان) که هر دو ساخته های آخر این دو فیلمساز است نام برد.
در «رئیس جمهور» مخملباف می کوشد از ورا و فضای فیلم های گذشته اش فراتر رود و فیلمی بسیار سیاسی و مملو از صحنه های تظاهرات وشورش های خیابانی که برعلیه یک دیکتاتور در یک کشور خیالی صورت می گیرد- هرچند می توان آن را به خیلی از سران کشورهای دیکتاتوری ربط داد- ساخته که نقطه عطفی در کارنامه او به حساب می آید. فیلم محصول چند کشور است ولی در جورجیا(گرجستان)، یکی از کشورهای نوپای شوروی سابق ساخته شده است.
«چند کلامی با خدایان» که از هشت قسمت و توسط هشت کارگردان برجسته دنیا منجمله «بهمن قبادی»از ایران ساخته شده داستان نگرش آنها از دین و فرهنگ است در کشورهایشان. علاوه بر قبادی، از برزیل هکتوربابنکو، از هند میرا نائیر، از اسرائیل آموس گیتای، از مکزیک گیلرموآریاگا… از دیگر کارگردانهای فیلم هستند. آن چه اینها به آن می پردازند از دیدی شخصی است درباره ادیان اسلام، کاتولیک، یهود، بودا و کریستیان با فرهنگ های گوناگون.

از ایران چند فیلم بسیار دیدنی در برنامه بود. یکی «تابو» ساخته «خسرو معصومی» که بعد از نمایش اش در ایران برای بار نخست در این جشنواره به نمایش در آمد، داستان مالکی ست که عاشق دختر یکی از روستائیان می شودکه برایش کار می کند ولی غافل از این که دختر دل به عشق دیگری سپرده و پدر دختر به خاطر مقاصد شخصی و مالی اش با پافشاری میکوشد احساسات دخترش را نادیده بگیرد، فیلم از یکی از بهترین فیلمبرداری های سال های اخیر در ایران برخوردار است که در شمال ایران فیلمبرداری شده. بازی «الناز شاکردوست» قوی و دیدنی است و به همین خاطر جایزه بهترین بازیگر زن را نیز به خود اختصاص داد که در لیست برندگان در زیر خواهد آمد.
هم چنین فیلم «رخ دیوانه» ساخته «ابوالحسن داوودی» که برای نخستین بار کلا به دنیای جوانهای ایرانی می پردازد که کاری ست بسیار تازه و دیدنی. ابوالحسن داوودی به همراه تهیه کننده فیلم، بیتا منصوری، از ایران برای شرکت در جشنواره حضور داشتند که با استقبال تماشاگران نیز روبرو شدند.
از امریکا فیلم «شاه باب» ساخته فیلمساز با استعداد ایرانی«بابک شکریان» با حضور او و جمعی از دست اندرکاران فیلم منجمله خانم «ویدا قهرمانی» یکی از بازیگران فیلم، به نمایش در آمد که با استقبال فراوان روبرو شد. فیلم داستان رابطه پدری با پسر جوان اش است که در شهر فرشته ها روزگار می گذرانند و پسر جوان مجبور است در تعقیب کارهای پدرش همواره نقش جاده صاف کن را ایفا کند. شکریان یکی از مستعدترین فیلمساز ایرانی است که گرچه کم کار است اما کارهایش همواره با عمق ودرایت همراه بوده است.
از فیلم های قابل ذکر دیگر که مورد توجه بسیار قرار گرفت و ایضاً تماشاگرانی را که به دیدن آن آمده بودند غافلگیر کرد«شیخ» یا همان «شیخ آهنی» بود که داستان زندگی «خسرو وزیری» کشتی گیر ایرانی و مشهور دهه 1980 امریکاست که به همراه چند تن کشتی گیر دیگر مثل «هالک هوگن» و «دووین جانسن» در مسابقات کشتی کچ به اوج شهرت رسید و از آن جا که شهرت او همزمان با جریان گروگانگیری سفارت امریکا در تهران بود، از او به عنوان کیسه بوکس استفاده می کردند تاخشم امریکائی ها را نسبت به ایرانی ها کاهش دهند. فیلم توسط چند فیلمساز کانادایی ساخته شده که جانی دوباره به این ورزشکار ایرانی که سالها به دست فراموشی سپرده شده بود، میدهد.

از فیلم های مستند که سخت مورد توجه قرار گرفت فیلم «من میخوام شاه بشم»که داستان مردی ست که در یکی از روستاهای شیراز اتفاقی چند جهانگرد آلمانی را به خانه اش دعوت می کند و بعد از پذیرایی از آنان، وقتی آنها به کشورشان باز می گردند، آن چنان ازمهمان نوازی او تبلیغ می کنند که هر توریستی که از آلمان راهی ایران می شود، می خواهد سری به مکان او بزند و همین باعث شهرت و موفقیت او درکارش می شود بطوری که تصمیم می گیرد سازمانی برای این منظور فراهم کند. شهرت وثروت او را به این فکر می اندازکه چرا شاه نشود! کارگردان فیلم «مهدی گنجی» برای ساختن این فیلم چند سال با این شخصیت وقت گذاشت و توانست فیلمی بسیار دیدنی به وجود بیاورد.
جشنواره طی سالیان توانسته علاقمندان خاص خود را پیدا کند به خصوص آنهائی که دوستدار فیلم های کوتاه هستند. فیلمهایی مثل «مرد نمکی» که داستان مردیست که در کویر به جمع آوری نمک روزگار می گذراند با یکی از بهترین تکنیک های سینمایی، «تاک رادیوتهران» ساخته «مهتاب منصور» از فرانسه که درجشنواره حضورداشت، مستندی ست درباره نخستین زنان ایرانی در رشته های اتومبیلرانی، آتش نشانی، راننده اتوبوس… که نشان می دهد جامعه ایرانی تا چه حد پیشرفت داشته و زنان ایرانی تا چه اندازه مشاغل مهم را به عنوان نخستین در اختیار دارند.
جشنواره فیلم های ایرانی سانفرانسیسکو، ضمن آن که مکان ویژه ای میان فیلمسازان ایرانی سراسر دنیا باز کرده، برای سینماروها هم پایگاهی شده تا با این استعدادهای بکر و افتخارآمیز آشنا شوند و کار این جوانان مستعد ایرانی را ارج نهند.
در انتها، جوایز سپنتا، که به پاس خدمات «عبدالحسین سپنتا» ، پدر ناطق سینمای ایران، به نام او نام گذاری شده، به فیلم ها و فیلمسازان زیر اهداء شد:

Winners of the 2015 ‘Sepanta Awards’
Best Film:Taboo, directed by Khosro Masoumi
Best Director:Abolbassan Davoodi for Crazy Castle Best Actor: Parviz Parastui for Today
Best Actress: Elnaz Shakerdoost for Taboo
Best Screen play: Khosro Masourni for Taboo
Best Cinematography: Nader Masoumi for Taboo
Best Documentary:
I Want to Be a King, directed by Mehdi Ganji
Best Short Film:
The Salt Man, directed by Sajad Moosavi
Best Director for a Short Film:
Hoseyn Aslabdollahi for The Wall
Best Screenplay for a Short Film: Kamiar Faroughi & Ali Zamegar for Transcription
Best Short Documentary: My Enemy,My Brother, directed by Ann Shin
Best Actor in a Short Film: Julian Glover for Mr. Invisible
Best Actress in a Short Film: Hoda Nourizadeb for The Other One
Best Cinematography for a Short Film:Vahid Biouteh for The Salt Man
BC $1Music Video:Yar, directed by Amir Soleimani
BC$I An imation: One of Thousands, directed by Baran Mohamad Reihani