گفتگوی مهدی ذکایی با دکتر آریا شمعی

مقدمه
دکتر آریا نیک شمعی اولین پزشک متخصص ایرانی بعنوان رئیس بخش جراحی ستون فقرات و ارتوپدی دانشگاه یوسی ال ای (UCLA) موجب برقراری مجدد پل ارتباطی علمی – دانشگاهی بین دو کشور ایران و امریکا شده است. این واقعه را بعنوان طلیعه ای پرشکوه در برقراری روابط انسان ها که مافوق دیدگاه های سیاسی و مذهبی است، باید گرامی داشت.

***

مهدی ذکایی: در مورد سوابق تحصیلی وتحصیلات خود توضیح بدهید، چون میدانم که شما دست به یک ابتکار جدید و جالبی برای دیسک کمر زده اید؟
آریا شمعی: من چندین سال اول تحصیلاتم زندگیم را در ایران گذراندم ودر آنجا یاد گرفتم که در همه زمینه ها دقت و پیگیری داشته باشم، اتفاقا یکی از فامیل های خوب من که متاسفانه دیگر با ما نیستند به من تذکر دادند که رفتن من به امریکا باید توام با کار و تحصیلات علمی باشد و واقعا این را به خاطر دارم  که چقدردر خانواده و جامعه ما یادگیری و درس خواندن مهم است وواقعا من افتخار می کنم به ایرانیان و در هر مقام و شغلی که هستند بخصوص که بیشتر آنها به مقام های بالا در سراسر جهان رسیده اند.
• شماخودتان پدری دارید که در کار پزشکی بسیار برجسته هستند دکتر محمدعلی شمعی، پزشک برجسته و اصولاخانواده شمعی، خواهرتان دکتر ندا شمعی عزیزجراح و متخصص چشم از دانشگاه  USC و داماد خانواده  دکتر سیامک دانشمند جراح و متخصص کلیه وآنکولوژی از USC و همه خانواده شما تحصیل کرده هستند و هرکدام در رشته خودشان با تخصص و تجربه، اعجازهای بزرگ پزشکی انجام داده اند، بهمین خاطر افتخار میکنم به همه خانواده شمعی.
– من درسم را در جنوب کالیفرنیا شروع کردم، سپس به دانشگاه ارواین رفتم پس از دریافت مدرک لیسانس بیولوژی به دانشگاه پزشکی نورت وسترن در ایالت شیکاگو رفتم  (North Western) ،(MD) دکترای خود را از آن دانشگاه گرفتم و سپس برای اینترشیب در دانشگاه USC، یکسال به لوس آنجلس برگشتم و سپس برای تخصص رزیدنسی در رشته ارتوپدی به سانفرانسیسکو رفتم، یکسال بعد از آن برای فوق تخصص جراحی ستون فقرات در یو سی ال ایUCLA رفتم، البته باید بگویم قبل از اینکه به سن فرانسیسکو بروم، افتخار آشنایی و یک سال کار در آزمایشگاه تحقیقاتی با پروفسوری پیدا کردم که کاندید جایزه نوبل برای کشف (BMP) یا پروتئین استخوان بود. دکتر «مارشایوریس»  کاشف پروتینی بنام BMP بود که ما 10 تا 15 سال است که در اتاق عمل از آن استفاده می کنیم. من یکسالی با او کار کردم، پژوهش کردیم و شانس اینرا داشتم که با اساتید و پروفسورهای دیگری آشنا بشوم و از آنها یاد بگیرم که در رشته های خودشان نابغه و بی همتا بودند.
• تا آنجایی که از سوابق تحصیلی شما خبر دارم، درهر زمینه تحصیلی که بودید موفق بودید و بعد هم در زمینه تخصصی خودتان با بزرگترین متخصص ها و پروفسورهای  دانشگاه های مختلف همکاری داشتید و بعد در زمینه ستون فقرات دست به ابتکاراتی زدید که خیلی ها میخواهند درباره آن بدانند که پژوهش و تحقیق شما به کجا رسید و در چه مرحله ای است؟
– ناگفته نماند که دکترمحمود رضائیان عزیزجراح استخوان مشهور که یکی از دوستان پدرم می باشد در بورلی هیلز مرا با دکتر مارشایوریس آشنا کرد و بعد از آن رابطه باعلاقه بیشتری رشته ارتوپدی را دنبال کردم. موقعی که در سان فرانسیسکو مشغول تخصص ارتوپدی بودم با دو نفر آشنا شدم بنام های دکتر «زوکرهند» و دکتر هسو «Hus» که هر دوی اینها از جراحان ستون فقرات مشهوری چه درسن فرانسیسکو و چه در تمام امریکا هستند و آنها دستگاهی را بنام «اکستاپ X-Stop» اختراع کرده اند که من در آن زمان در آنجا «رزیدنت» بودم و هنوز FDA اداره بهداشت آنرا مورد تائید قرار نداده بود و هنوز برای تحقیقات استفاده می کردند تا زمانی که به اداره بهداشت FDA ثابت کردند که این دستگاه مورد استفاده مهمی دارد، من در همان زمان با این دستگاه آشنا شدم و بعد از چند سال که در «یوسی ال ایUCLA» مشغول کار تخصص ام بودم آنها به من زنگ زدند که اداره بهداشت FDA آنرا تائید کرده است. من هم پس از تلاش زیاد اجازه مصرف آنرا رسما از دانشگاه UCLA گرفتم که بتوانم برای بیماران خود از آن استفاده بکنم. از ژانویه 2006 کارم را با این دستگاه شروع کردم و واقعا خیلی جالب است، ما یک مشکل بزرگ بنام «تنگی دور  اعصاب کمر» Spinal Stenosisداریم که معمولا احتیاج به یک  عمل جراحی دارد که این عمل  احتیاج به بیهوشی کامل دارد و با ریسک های مختلفی همراه است. امروزه با این دستگاه «X- Stopاکستاپ» می توانیم همان جراحی «تنگی دور اعصاب کمر» را بصورت موضعی انجام بدهیم بدون اینکه احتیاج به بیهوشی کامل داشته باشد و بیمار می تواند همان روز به خانه خود برود، این دستگاه درمان این بیماری را که بسیار شایع است، بطور معجزه آسائی پیشرفت داده است، یعنی جراح شخص بیمار را که نمی توانست ماهها وسالها حرکت بکند همان روز اول به خانه می فرستد ، و بعد از چند هفته بیمار کم کم به راه می افتد، این دستگاه «اکتساپ X-Stop» به مااجازه میدهد که بیمار را با یک جراحی خیلی کوتاه و کاملا بدون ریسک درمان بکنیم.

• خیلی از آنها مدیون شما هستند، اصولا افکار و استعدادهای جوان و تخصص هایی که در جوانها است همیشه این اعجاز را بوجود آورده است و خود شما میدانید که نسل جوان ایرانی در ناسا، امور پزشکی و علمی و درهمه زمینه ها، پیشتاز و افتخارآفرین هستند و نمونه اش خود شما هستید.
– ضمن گام های بلند نسل جوان، نباید از نظر دور داشت که همکاران با  تجربه و پیشتاز ما، مایه افتخار ما هستند که تجربه بیشتر و کارهایی که در این چند دهه انجام دادند و ما از آنها یاد گرفتیم ولی بعضی وقت ها روش های جدیدی هستند که شاید بیشتر جراحان  به آن اعتقاد نداشته باشند و مشکل است یک راه حل جدید را مخصوصا درجامعه علمی جلو برد و به عنوان یک جراح جوان که وارد محیطی جدید میشود، ریسکی دارد که برود و بگوید که این دستگاه برای بیمار موثرتر است و البته همه کارهای جدید هم کارساز نیت، یک جراح باتجربه باید به فکر بیمار و بهبودی سریع او فکر کند و تنها به یک پیشرفت تازه و بدون تجربه دل نبندد من این افتخار را داشتم که با شیوه ای که برای بیمار کمتر ریسک دارد و بتوانم جامعه جراحان را با این دستگاه آشنا بکنم و در ضمن در دانشگاه «یوسی ال ای UCLA» تدریس بکنم و جراح های آینده را هم با این دستگاه آشنا بکنم. چه بسا عده زیادی از این دانش جویان بعد از فارغ التحصیلی خودشان این دستگاه را مورد استفاده قرار بدهند و منشا پیشرفت های جدیدی در علم و دانش باشند.
• بسیار مشتاقیم که درباره کار جدید و افتخارآمیزخودتان در فضای پزشکی توضیح بدهید؟ اینک در یک برنامه زنده و یک معادله علمی و پزشکی با ایران، هیاهویی راه انداختید.
– دلیل اینکه این برنامه شروع شد، این بود که از «یوسی ال اUCLA» و سانتامونیکا یوسی ال ای، چندین بار با کشورهای مختلف مکاتبه داشتیم، از طریق اینترنت وستلایت، و این جراحی ها رااز اتاق عمل خودمان در تمام کشورهای دنیا پخش کردیم، یکی از همکاران من که وکیل است، گروهی را تشکیل دادند «گروه ارتوپدی برای تدریس جامعه ارتوپدها در تمام دنیا» ایشان از من پرسیدند که ما این برنامه را برای کشورهای مختلف گذاشتیم و آیا مایل هستید که برای ایران برنامه ای بگذاریم . من بسیار خوشحال شدم و از ایده شان حمایت کردم و بلافاصله این مکاتبه با ایران شروع شد و آقای «ادجوهانسون» ازاداره بهداشت امریکایک«Humanitarian Exemption مجوز استثنایی برای آرمانهای انسان دوستانه» گرفتند که اجازه دادند که ما با دانشگاه تهران مکاتبه داشته باشیم. دکتر جعفریان که رئیس دانشگاه تهران در بخش پزشکی هستند با آغوش باز ما را پذیرا شدند، محبت کردند و مرا با خیلی از ارتوپدی های دانشگاه در تماس گذاشتند و توانستیم برنامه جالبی باآن دانشگاه داشته باشیم، اینکار یکسال طول کشید و ورقه های مختلفی را پر کردیم که چرا ما میخواهیم اینکار را انجام بدهیم؟ چون میخواستیم دانشی که در اینجا یاد گرفتیم با دیگر همکارانمان در ایران در میان بگذاریم تا اجازه دادند، حمایت های «یوسی ال ای UCLA» خیلی مهم بود.«دکتر Coates کوتس» رئیس قسمت بهداشت یوسی ال ا در دنیا با ما همقدم شدند و همکاری کردند تا توانستیم 2 تا 3 ساعتی زنده با همکاران عزیز خود در ایران گفتگو داشته باشیم.
• جزئیات آن به چه صورت بود، چقدر طول کشید، چکار کردید؟
– 2 تا 3 ساعت طول کشید، با صحبت ها و گفتگوی رئیس دانشگاه تهران و رئیس بیمارستان «یو اس ال ا» شروع کردیم و بعد من یک برنامه ای Presention را ارائه دادم و «Slide Show» عکس های مختلف ،نشان دادم که درباره دستگاه «اکستاپX-Stop » بود و طرق مختلف برای درمان «تنگی دور اعصاب کمر». چندین دکتر دانشگاه تهران وهمین طور از USC و UCLA وهمین طور واشنگتن دی سی دور میزی جمع شدند و با هم صحبت و بحث میکردیم که برای چه بیماری و از چه طرق مختلف میشود دستگاه اکتساپ را استفاده بکنیم، هنوز دستگاه اکستاپ در خیلی از نقاط دنیا شناخته نشده است، بخاطر اینکه طرز استفاده این دستگاه باید خیلی با دقت انجام بشود و اگر درست انجام نشود، طبیعتا کار نخواهد کرد. سپس من به اتاق عمل رفتم و از آنجا با همکاران عزیز در تمام دنیا که بیشتر آنها در ایران بودند این جراحی را انجام دادیم و آنها توانستند دقیقا این جراحی را ببینند. درحالی که  عمل جراحی میکردیم با همدیگر هم صحبت می کردیم، جراحی حدود یکساعت و نیم طول کشید و همه چیز بخوبی پیش رفت. وقتی که من از بیمار که یک آقای امریکایی بود اجازه عمل را گرفتم بسیار خوشحال شد که در برنامه ای که برای دفعه اول در «یو سی ال ا» انجام میشود و همزمان آنرا در ایران مشاهده می کنند و وقتی فهمید که بخاطر قوانین «یو سی ال ا» اسمش را نمی توانیم اعلام کنیم ناراحت شد،  انشاءالله دوباره بتوانیم این عمل را انجام بدهیم و قرار شد حتی همکاران عزیزی که جراحی هایی برای لگن وکتف را انجام میدهند در آینده برنامه هایی با دانشگاه تهران داشته باشند و شاید حتی ما بتوانیم از دانشگاه تهران هم شاهد جراحی همکاران، در لوس آنجلس و یا در نقاط دیگر امریکا باشیم.
• مسئله ای که اهمیت داشت، یکی اینکه بین دو مرکز علمی درجهان، بین ایران و امریکا که سالها با هم رابطه ای نداشتند و جنگ سردی بین آنها بود، ولی این بار بدور از مسائل سیاسی شما اینکار را کردید و نشان دادید که علم به دنیای سیاست کاری ندارد وعلما و دانشمندان درعالم دیگری سیر می کنند، چراکه آنها در خدمت مردم هستند، چه مردم در داخل ایران و یا در امریکا ، اروپا و یا هر نقطه ای از دنیا، درواقع این هدف صلح آمیز انسانی بوده است و درواقع علم درخدمت انسانیت در اینکار بود.
– واقعا شما چقدر قشنگ توضیح دادید و اداره بهداشت و مسئولان علمی ایرانی و امریکایی که این اجازه را برای مکاتبه به ما دادند، ما امیدواریم که علاوه بر این معادلات علمی و پزشکی راه مبادله دانشجویان ایرانی و امریکایی هم در آینده پیش آید.