امیر برادران چهره آشنای فوتبال و و ورزش با نزدیک به سی سال سابقه در امر نویسندگی و تهیه کنندگی برنامه های ورزشی تلویزیون و کارشناسی فوتبال ، مهمان مجله جوانان بود…آقای برادران کمی از خودتان بگویید :
من سال 1363 خورشیدی وارد صدا و سیما شدم و ده سال به عنوان تهیه کننده و گزارشگر برنامه ورزشی کار کردم . همزمان در مجله دانش ورزش به سردبیری زنده یاد حسین جباری می نوشتم. در مدت ده سال در صدا و سیما دو بار در گزینش سیاسی و عقیدتی که ملاک استخدام افراد بود رد شدم و هیچوقت به استخدام صدا و سیما در نیامدم و به اصطلاح آن زمان به صورت برنامه ای کار کردم. در سال 1373 از ایران خارج شدم . سالها بعد با افزایش کانال های تلویزیونی و صد البته اینترنت و پدیده ای چون دنیای مجازی ، فعالیت کاری من بیشتر شد و در شبکه های تلویزیونی بی بی سی فارسی ، صدای امریکا و به عنوان کارشناس فوتبال کار کردم و همینطوردر شبکه تلویزیونی من و تو تهیه کننده و کارشناس برنامه های ورزشی بودم ودر سایت های اینترنتی مقاله های ورزشی می نویسم .
من یادم میاید در جریان بازیهای فوتبال جام جهانی 2010 افریقای جنوبی شما از کارشناس های بی بی سی در این تورنمنت بودید؟
بله ، من قراردادی با بی بی سی داشتم برای بیست و شش برنامه زنده که هرشب پخش می شد و بسیار هم موفق بود و خود من هم خیلی از روند کار و کیفیت آن دوره از بازیها لذت بردم. آن هم در کشوری که سالها نماد فقر و بدبختی و جدال سیاه و سفید بود ! اما با برگزاری فوتبال این کشور جان تازه ای گرفت و نشان داد این ورزش تا چه اندازه در می تواند در شرایط اجتماعی و اقتصادی تاثیر گذار باشد .
گفتگو را می خواهیم با آگاهی از نگاه شما به عنوان یک کارشناس به فوتبال آغاز کنیم ، آنهم وقتی که شما فوتبال دنیا را دنبال می کنید و اشاره هم داشتید به جام جهانی که در افریقای جنوبی برگزار شد و تعجب خیلی ها برانگیخت! فوتبال را چگونه می بینید ؟
فوتبال در قرن بیستم به عنوان یکی از پدیده های بزرگ اجتماعی مطرح شد و حالا می توان گفت که فوتبال در قرن بیست و یکم تبدیل به بخشی از زندگانی مردم جهان شده که به شکل مستقیم در تمام زمینه های اقتصادی ،اجتماعی ، فرهنگی و حتی سیاسی تاثیر گذار است . دیگر فوتبال را نمی توان در قالب یک ورزش نگاه کرد و ارزش و اهمیت فوتبال به جایی رسیده که بزرگترین شخصیت های سیاسی و اقتصادی جهان نیز ناگزیر هستند تا در زمان لازم در کنار فوتبال بایستند و اعتبار و احترام خود را با اهالی فوتبال افزایش دهند .
به این ترتیب فوتبال از نگاه شما دارای ابعادی خاص و فراتر از ورزش است ؟
دقیقا این گونه است و بد نیست تا یادآور شوم که فوتبال در علم جامعه شناسی نیز دارای مقام و مکانی ویژه است که برای آشنایی و شناسایی اوضاع و احوال هر کشوری می توان به سراغ و مطالعه فوتبال آن کشور رفت تا همچون یک آینه به تماشای چند و چون شرایط اقتصادی و اجتماعی ان سرزمین پی برد .
با این سر آغاز گفتگو و آشنایی به نگاه کلی شما به فوتبال می خواهیم که فوتبال ایران را به بحث و گفتگو بگذاریم. ما هرگز نمی توانیم فوتبال امروز را بدون آگاهی به گذشته و تاریخچه ان مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم و ابتداد باید بدانیم پیش از امروز ، دیروز و پریروز ، فوتبال ما چگونه بوده و از کجا به اینجا رسیده ایم و پرسش این است که آیا این درست است که فوتبال ایران دارای عمری یکصد ساله است ؟
متاسفانه تاریخ روشنی نداریم تا مطمئن باشیم فوتبال ایران صد ساله شده است. در کشور ما از آغاز تا امروز روش تاریخ نگاری به شیوه متداول در اروپا رواج نداشته است به همین خاطر تاریخ درستی از وقایع بزرگ در دست نیست !
اگر سعدی نمی سرود :در آن عهدی که ما را وقت خوش بود، ز هجرت ششصد و پنجاه وشش بود، ما امروز نمیدانستیم که گلستان سعدی در چه زمانی به رشته تحریر در آمده است!
فوتبال هم که سخن ماست از این قاعده بیرون نیست ، گفته می شود قبل از صدورفرمان مشروطیت زمانی که هنوز امتیاز تنباکو لغو نشده بود، جنوب ایران به خاطر نفت در دست انگیس ها بود و در شمال، روسها در رفت و آمد بودند و ملوان های روسی و انگیسی اولین کسانی بودند که توپ را به جریان دراوردند. اما اینها جزو تاریخ است ، ولی تاریخ نمیشود.
با گشایش کالج امریکایی برای اولین بار بازی فوتبال اجرا شد که بر میگردد به اوایل جنگ جهانی اول در ۱۹۱۴ وهنوز جنگ تمام نشده بود که حدود ۲۰۰ بازیکن در شهر تهران پیدا شد که اینها در دستجات مختلف بازی میکردند و بعد تیمهای محلی پیدا شد و مغازه های کفش دوزی شروع به دوختن کفش فوتبال کردند . اولین کسی که سوت به دهن گرفت یکی از معلمان مدرسه کالج بود به نام کراوس که او هم اولین داور فوتبال در ایران بود .
دکتر بنائی هم اولین رئیس فدراسیون فوتبال ایران بود، حسین صدقیانی هم اولین مربی فوتبال ایران بود فردی آگاه، داوری ممتاز، بازیکنی عالی و سرپرستی دلسوز وضمن اینکه از فوتبال اروپا بسیار آموخته بود وحضور او در فوتبال ایران و تاثیر فنی او یک رویداد مهم در تاریخ فوتبال ماست
در آن ایام یعنی تا پیش از سال ۱۳۰۵ بازی فوتبال نوعی شیطنت به شمارمیرفت وپوشیدن لباس فوتبال یعنی پیراهن آستین کوتاه وشلوار پاچه کوتاه نوعی عیب وننگ و عار بود که مردم ان را نمی پسندیدند ودر کوچه ها به تمسخر بازیکنان می پرداختند! مردم از اینکه بچه هایشان به چنین کاری دست می زدند احساس شرم می کردند!!!
زنده نام حسین صدقیانی در خاطرات خود نقل میکند که:در زمین تازه ساز و خاکی که در مشهد ساخته بودیم بعد از تمرین با همان لباس وارد شهر شدیم ومورد اعتراض مردم قرارگرفتیم وپاسبان هم که هم عقیده بود مرا جلب کرد و به کمیسری برد وشب را در آنجابه سر بردم تا اینکه خانواده ام خبر شده و با اشنایی که با والی خراسان داشتند مرا آزاد کردند!!!این بخشی از تاریخچه فوتبال در ایران است.
از نگاه شما خشت های اول فوتبال ایران چگونه بوده است ؟
همیشه در خصوص فوتبال باور د اشته و خواهم داشت که فوتبال هر سرزمین در هر حال همگون و همسان امور اصلی آن جامعه خواهد بود. فوتبال ایران در زمانی صاحب خشت های آغازین خود شد که در آن زمان ایران بدست مردانی عاشق و وطن پرست و سازننده اداره میشد و در آن دوران می بینیم که سرزمین ما دارای گام های بلند برای گریز از عقب ماندگی و گام های روبه جلو بوده است . می توان گفت که فوتبال ایران دارای این بخت و اقبال بلند بوده تا با دستهای عاشقان تولد یابد و از همین جاست که فوتبال همواره در دیار ما دارای ریشه ای محترمانه و ارزشمند بوده تا در برابر هر کژیی و کاستی بایستد برای مثال شایسته است که به نامهایی بزرگ چون حسین صدقیانی را همه گاه نه تنها در حافظه فوتبال ایران که در تالار افتخارآفرینها به یاد داشته باشیم ، تا بزرگان را نگهبان باشیم .
نکته ای را به عنوان یک کلید سرنوشت ساز و تعین کننده برای هر ملتی باید عنوان کنم و آن این است که اگر مردم هر کشور بزرگان خود را نشناسند ، محکوم به کوچکی خواهند بود!
آیا ما با بزرگان فوتبال خود آشنا هستیم ؟
نگاهی گذار به راه فوتبال ایران نشان دهنده آن است که ما تا وقتی بزرگان فوتبال ایران را سپاس و قدر شناس بوده ایم فوتبال ایران به واقع بزرگ بوده است و هنگامی که از بزرگان غافل شده ایم ، فوتبال ایران سقوط کرده و دچار کوچکی شده است !
می توانید این دوران بزرگی و کوچکی را روشنتر بیان کنید ؟
داستان بسیار روشن و آشکار است . فوتبال ایران تا پیش از انقلاب دارای جایگاهی معتبر و محترم بود که هر بزرگی در آن به راحتی خود را نشان میداد و مردم نیز از بزرگان فوتبال به خوبی نگهداری می کردند شماری از نام های بزرگ در فوتبال ایران را که بیان می کنند که یاد آور بزرگی فوتبال ایران در دورانی هستند که جامعه ما به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ،آموزشی و انسانی همه گاه روبه پیشرفت بود . این چند نام را در نظر بیاورید: منصور امیر آصفی،حسین فکری ، دکتر اکرامی ، دکتر امیر مسعود برومند ،بیوک جدیکار ، برادران بیاتی ، پرویز کوزه کنانی ، پرویز دهداری ، ناصر حجازی ،پرویز قلیچ خانی ، حسن حبیبی …. یادمان نرود که این نامهای بزرگ به صدها می رسد و فوتبال ما همگام و هم پای جامعه ای در حرکت بود که در داخل و خارج کشور همه چیز در رشد و پیشرفت به چشم می آمد .
اگر بخواهیم به دهه های موفق در فوتبال ایران اشاره کنیم کدام دهه موفق ترین دوران فوتبال ایران بوده؟
تا آغاز دهه پنجاه فوتبال ایران به شکل کاملا سنتی و خودجوش اداره و پرورش میافت که آدم های عاشق و خوش فکر در فوتبال توانستند کار را به جایی برساند که فوتبال ایران در آسیا روز به روز قدرت بیشتری نشان دهند، زمین های خاکی و محلی در تمام شهر های فوتبال خیز ایران بازاری گرم و داغ در تمام سال داشت و تیم های محلی دارای آنچنان اعتبار بودند که عموم بازیکنان ملی پوش و باشگاهی از این زمین ها خود نمایی می کردند و پس از آنکه به نامی بزرگ و اشنایی نیز تبدیل می شدند باز هم از زمین های محلی و خاکی دور نمی شدند و همیشه با بچه های قدیم در مسابقات به اصطلاح کاپی در روز های تعطیل به بازی می پرداختند. من به خاطر دارم که یک زمین خاکی بود در محله چهار صد دستگاه که وقتی می خواستند بازیکنان تیم ملی فوتبال را انتخاب کنند، نزدیک به هشت تا ده بازیکن از آن زمین خاکی بود ! بازیکنانی چون حسن حبیبی ٍ فریبرز اسماعیلی ، حمید امینی خواه و …..
در دهه آخر پیش از انقلاب ،یعنی دهه پنجاه فوتبال ایران رفته رفته از حال و هوای ستنی اش فاصله گرفت و با برنامه ها و سازمان دهی سیستماتیک به سمت و سوی فوتبال علمی و حرفه ای گام برداشت که ثمرات بزرگ ان را می توان در قهرمانی سه دوره پیاپی در جام ملتهای آسیا واولین حضور در جام جهانی 1978 آرژانتین و چندین قهرمانی در رده های نو جوانان و جوانان اسیا و شرکت در بازیهای المپیک مونترال یاد اور شد.
ادامه گفتگو در شماره آینده
