از دکتر عباس حاجیان درباره قوانین جدید طلاق و امور خانواده و جامعه ایرانی مقیم خارج می پرسیم
می گوید: طلاق از دیدگاه من یک پیاز هر دو لایه است، خیلی ها فکر می کنند وقتی برای طلاق به دادگاه رجوع کردند، همه چیز به سرعت تمام میشود، تا حالا زن و شوهر بودیم و حالا دیگر نیستیم. آنها به آینده و به عوارض و عواقب آن نمی اندیشند چون مهم ترین مسئله، بچه ها هستند، بعضی ها فکر می کنند برخی اختلاف نظرها، آینده بچه ها را خراب می کند این مسئله پیر و جوان ندارد، من از موکل 80 ساله داشتم تا زیر 20 سال. این مسئله به تحصیلات و خانواده هم ربطی ندارد، به خود آدم ها مربوط است.
• در طی دو سه سال اخیر در هر محفلی که میرویم متوجه می شویم گروهی از هم جدا شده اند، علل این جدایی ها چیست؟ آیا آماری وجود دارد؟
– معمولا 50 الی 60درصد از زندگی ها، بعد ازمدتی کوتاه و یا بعداز چند سال، کارشان به طلاق می کشد. در امریکا آمار بین 45 تا 55 درصد به نسبت به ایالات مختلف وجود دارد درحالیکه درجامعه ایرانی، این آمار بالاتر است.
معمولا طلاق در جامعه ایرانی، زیر پوشش قراردارد، البته یادتان باشد طلاق در ایران باخارج تفاوت دارد. وجود مهریه در وصلت های داخل ایران، یک مسئله سنتی و فرهنگی است. هدیه ای از سوی مرد به زن است، نوعی ارزش گذاری هم بحساب می آید، مرد می گوید تو برای من میلیونها ارزش داری، در هیچ شرایطی حاضر نیستم تو را از دست بدهم و بهمین جهت مهریه سنگینی می گذارم که تضمینی براین عشق باشد! مورد دوم در وصلت های داخل، اینکه مرد نان آور خانواده است. کمتر کسی ازدختری که تازه ازدواج کرده توقع دارد فردا سرکار برود، اصولا اینروزها دخترها در ایران ازدواج می کنند، که پا به زندگی مرفه و آسوده بگذارند. همه وظایف و تامین هزینه ها بر گردن شوهرش می افتد حتی همه امکانات خانه پدر را هم باید داشته باشد، درواقع در ایران نفقه وجود ندارد، توقعات بگونه دیگری است، گاه همین ها، پایه اختلافات بعدی میشود در قوانین ازدواج داخل ایران، یک مورد مهم دیگر هم وجود دارد، آنهم تمکین واطاعت کامل است، یعنی اطاعت زن از مرد، که در هاله ای از باورهای مذهبی هم قراردارد که با خود، حق همبستری، انتخاب مسکن، محل اقامت، ادامه تحصیل و کار، حق خروج از کشور، تهیه پاسپورت یا حق نگهداری از بچه ها، همه وهمه با مرد است یعنی دربرابر مهریه سنگین و تامین کامل هزینه های خانواده، مرد هم حق خود را می طلبد.
حالا شما این دو نفر را وارد فضای امریکا می کنید با قوانین و فرهنگ و اخلاق کاملا متضاد، این زن دیگر وظیفه تمکین از شوهرش را در هیچ شرایطی ندارد، ایندو که تا دو ماه پیش اختلافی نداشتند، ناگهان درگیریهایشان شروع میشود، آقا انتظار دارد همسرش برود سر کار، خانم حق دارد با دوستان خود برود بیرون، شام و سینما وکلاب ، یا حتی اجازه بگیرد برود درس بخواند، هر وقت دلش بخواهد، می تواند با شوهرش رابطه جنسی هم نداشته باشد یعنی اگر مرد بخواهد بزور با او بخوابد، تجاوز بحساب می آید.
• در اینجا بنظر می آید چون بسیاری از خانمها، کاروان خانواده را هدایت می کنند، اختیار همه چیز را در دست دارند حتی گاه مردها هستند که از خانم ها تمکین می کنند، از حق نگذریم خیلی از خانمها در این سالها ستون مهم خانواده شدند وحتی شوهران خود راکه در ایران صاحب مقام و منزلتی بودند، تحت مراقبت گرفتند و منتی هم برسرشان نگذاشتند، البته برعکس هم بودند گروهی که مردان خود را کوچک شمردند.
اگر به تحول جامعه ایرانی در طی 40 سال گذشته در همین امریکا نگاه کنید می بینید که خانم ها بیشتر ازمردها توانستند خود را با محیط وفق بدهند، به زبان، فرهنگ و اخلاق و روابط اجتماعی بیشتر و سریع تر آشنا شوند، حتی کارهای تخصصی بسیاری آموختند در بیزینس های مختلف، آرایشگری، مواد غذایی وخیاطی، بوتیک، طراحی، تولید لباس، کودکستان، بانک و امور پزشکی، چنان گلیم خود را از آب بیرون کشیدند که تحسین انگیز بود.
خیلی از شوهرها نمی توانند قوانین اینجا را بپذیرند، کارها را با همسرشان قسمت کنند، حتی در بچه داری، آشپزی، خانه داری، بعد هم حساسیت ها شروع میشود، شوهر از همسرش می پرسد الان ساعت 8 شب است تا حالا کجا بودی؟ چرا بمن نگفتی؟ چرا می خواهی بروی با دوستانت بیرون، یا سفر، یا شام با آنها و همین ها پایه های اختلاف را می گذارد.
آقایی می گفت زن من توقع دارد در خانه سکینه سلطان باشد و در بیرون مرلین مونرو! پس تکلیف من چه میشود؟ اصولا جدایی دردناک است، طلاق پایان یک رابطه عاطفی است، گاه یک زن و شوهر نباید همه اندوخته های مالی خود را طی سالها، فدای این جدایی خصمانه کنند. چون خیلی ها فکر می کنند با جدایی، باید همه چیز را پشت سر به آتش کشید بعضی خانم ها فقط می خواهند بچه ها را داشته باشند، چون وقتی بچه ها را داری، همه کنترل را هم داری.
بعضی آقایان هم میگویند من 20 تا 30 سال کارکردم، خانم توی خانه نشسته بود، حالا روا نیست، که هر چه داریم نصف کنیم! خیلی ها نمی دانند که طلاق یکی از 8 بعد خانواده است.
• دکتر حاجیان عزیز، اما این گفتگوها را با هم در هفته های آینده ادامه میدهیم کسانی که می خواهند با شما تماس بگیرند می توانند با :
818-783-3330