گفتگو با واهیک پیرحمزه ای به مناسبت اکران فیلم کمدی «عموی من رافائل» در سینماهای آمریکا و کانادا
روز 21 سپتامبر، ایرانیان ساکن آمریکا و کانادا برای نخستین بار شاهد نمایش یک فیلم سینمایی کمدی و خانوادگی با یک کاراکتر ایرانی – ارمنی در نقش اول آن در سینماهای بزرگ و معتبر شهرهای لس آنجلس، اورنج کاونتی، سن فرانسیسکو، فرزنو، نیویورک ، فیلادلفیا و تورنتو خواهند بود.
فیلم «عموی من رافائل» نقطه عطفی است برای شناساندن ارزش های ایرانی که «واهیک پیرحمزه ای» بازیگر، نویسنده و کارگردان ایرانی در قالب کاراکتر اصلی فیلم – عمو رافائل – بر روی پرده سینما به نمایش گذاشته است.
«واهیک» که این روزها بیشتر اوقات خود را به انجام مصاحبه های مطبوعاتی و تبلیغات دراطراف فیلم می گذراند می گوید: «موفقیت این فیلم آن ارتباطی است که مردم با طنزخاص «عمو رافائل» برقرار می کنند.»
«عمورافائل» مرد مهاجر 71 ساله و دنیا دیده ای است که یافته ها و آموخته های خود از دو فرهنگ سنتی و قدیمی ارمنی و ایرانی را سخاوتمندانه در اختیارمشتریان کافی شاپ پسرناخلفش «هامو» می گذارد. او ریش سفید محله «گلندل» شهرک ارمنی نشینی در حومه لس آنجلس و ناصح دلسوزی است که با انگلیسی دست و پا شکسته اش می خواهد جهان پیرامونش را به شکل بهتری عوض کند.
دروهله اول همین برخوردها با مشتریان مختلف کافی شاپ و نصایح ترجمه شده از زبان فارسی «عمو رافائل»، شرایط خنده آوری پیش می آورد و این کاراکتر ناگهان تبدیل به همان عموجان ایرانی می شود که همه ما می شناسیم و دوست می داریم.
ماجرای فیلم هنگامی به اوج خود می رسد که یک زن تهیه کننده از «عمو رافائل» دعوت می کند تا در یک «ریالیتی شوی» تلویزیونی آمریکایی شرکت کند و یک خانواده آمریکایی درحال از هم پاشیدگی را از طلاق و جدایی منصرف سازد.
تماشای شخصیت کمدی «عمورافائل» در رویارویی با خانواده آمریکایی که حالا باید از او حرف شنوی داشته باشند با بازی جذاب «واهیک پیرحمزه ای» – بازی که با «پیتر سلرز» مقایسه شده – برای بسیاری از ما ایرانیان که از سال ها پیش با این گونه برخوردهای فرهنگی آشنایی داریم، لذت بخش و به شدت خنده آور است. از سویی دیگرشاید این اولین باری است که یک شخصیت کمدی ایرانی ارمنی تبار در یک نقش اول مثبت در سینمای هالیوود ظاهر می شود. هالیوودی که در چند سال گذشته چه درفیلم و چه درتلویزیون غالبا تصویرمنحوسی از ایرانی ها برای جهانیان نقش کرده است.
نمایش فیلم کمدی و خانوادگی «عموی من رافائل» با کارگردانی «مارک فوسکو» دستیار پیشین «استیون اسپیلبرگ» و همکاری واهیک به عنوان فیلمنامه نویس و تهیه کننده، درحقیقت آغاز فصل تازه ای از سینمای هالیوود و راهگشایی است برای به تصویر کشیدن زندگی مهاجران به صورت مردمی عادی که در این مملکت به صورتی معمولی زندگی می کنند. تصویری خارج از سیاست های روز که بالاخره بتواند چهره دگرگونه ای از ایرانیان، ارامنه و دیگر اهالی خاورمیانه را به نمایش بگذارد.
برای واهیک پیرحمزه ای که سال ها با کاراکتر «عمو رافائل» به عنوان یک شخصیت تئاتری که خود او خالق آن بوده کار کرده است، تماشای این شخصیت، روی پرده سینما آن هم به زبان انگلیسی یک جهش کامل محسوب می شود.او می گوید:«هرجور که حساب کنید این یک جهش اساسی است. من درطول دو سال گذشته بیش از هرچیز دیگر، می بایست زندگی خودمو با این جهش وفق می دادم. یعنی در حقیقت همه انرژی ام را روی این مسئله گذاشته ام تا بتوانم از این فرصت طلائی که پیش آمده تا حد امکان استفاده کنم.»
واهیک می گوید دوست دارد از طریق فیلم «عموی من رافائل» اثر گذار باشد:«منظورم از اثر گذار بودن این است که دلم می خواهد هموار کننده راهی باشم که نسل های بعد از من، یعنی جوان های ایرانی تباری که به سینما و فیلمسازی علاقمندند بتوانند به آسانی در این راه قدم بردارند و داستان ها و شخصیت های واقعی ایرانی را به غیرایرانی ها نشان بدهند. »
واهیک که در چند سال گذشته با سه نمایش «عمو رافائل» به زبان ارمنی در گلندل از معروفیت زیادی برخوردار شده و ده ها هزار تماشاگر را به سالن های تئاتر کشانده است، نهایتا مورد توجه کارگردان آمریکایی «مارک فوسکو» و چند تهیه کننده آمریکایی قرار گرفت که پس از حضور در سالن تئاتر و تماشای عکس العمل مردم نسبت به «رافائل» احساس کردند این شخصیت می تواند به راحتی از مرزهای فرهنگی عبور کرده و روی پرده سینما، برای عموم تماشاگران جذابیت فوق العاده ای داشته باشد.
کار تهیه فیلم کمدی «عموی من رافائل» دوسال به طول انجامید و در این مدت «آناهید آوانسیان» بازیگر تئاتر و سینما و همسر «واهیک» همواره همراه و همقدم او بوده است.
آناهید که او نیز به نوبه خود بازیگر پرتجربه و قابلی است در فیلم «عموی من رافائل» نقش عروس «عمورافائل» را بازی کرده است. واهیک می گوید: « هرچند از 17 سال پیش تا به حال آناهید همیشه یکی از پایه های اصلی همه کارهای هنری من بوده است اما در پروسه ساختن فیلم عمورافائل بیش از هرزمان دیگری از همکاری، همفکری و حمایت او برخوردار بوده ام و جریان ساختن این فیلم ما را از همیشه به هم نزدیک تر کرده است.»
آناهید آوانسیان همسر«واهیک» می گوید:«بعد ازیک گریم چهارساعته واهیک که تا آن زمان نقش «هامو» پسر «رافائل» و درواقع شوهر من در فیلم را بازی می کرد، چنان در نقش کاراکتررافائل فرو می رفت که حتی من هم نمی توانستم باور کنم که این پیرمرد بامزه زیر این همه گریم پلاستیکی و وزن اضافه خود واهیک است.»
واهیک درارائه دو نقش متفاوت یک پدر و پسر درفیلم به صورتی که تماشاگر به هیچ عنوان نتواند تشخیص بدهد که هردو نقش را یک نفر بازی کرده مهارت عجیبی از خود نشان داده است. او می گوید: «من به عنوان یک بازیگر همیشه سعی کرده ام درهرکار هنری که انتخاب می کنم به آینده این کار هم فکر کنم. چرا که نمی خواهم در تله ای گیر بیافتم که خیلی ازهنرپیشه ها دچار آن می شوند. برای خیلی از بازیگران سینما ارائه یک نقش خوب کافی است و اغلب نمی توانند بعد از این موفقیت کار بهتری ارائه بدهند. من دوست دارم بازی در این دو نقش مختلف آغازی باشد برای ایفای نقش های بهتر و جذب تماشاگران بیشتر.»
با این همه حضوردر هالیوود برای «واهیک»بیش از هرچیز دیگر یک تجربه آموزنده و ادامه یک سفر طولانی بوده است. سفری که با یک آرزو – شرکت در فیلم های هالیوود – در نوجوانی، از تهران آغاز شد وعلیرغم همه مشکلات او را به عنوان یک مهاجر ابتدا به ترکیه، بعد به یک اردوگاه مهاجران درآلمان و بالاخره علیرغم همه مشکلات به لس آنجلس و هالیوود رساند : «در همه این سال ها تلاشم این بود که به این مرحله از زندگیم برسم. اما امروزکه هالیوود درهایش را بر روی من گشوده، بیش از هر زمان دیگری قدر دوستانم را می دانم. همه آن کسانی که در طول دو سال گذشته برای پیشبرد این کار یار و یاور من بوده اند.»
واهیک که روز 18 سپتامبر در مراسم فرش قرمز فیلم «عموی من رافائل» شرکت خواهد کرد معتقد است سخت کوشی های سال های گذشته باعث شده که او به زندگی از دریچه بهتری نگاه کند: « مشکلاتی که برای به ثمر رساندن چنین کارعظیمی در سینمای هالیوود که به هرحال ما می دانیم آخر خط و نهایت موفقیت است وجود داشته باعث شده که دیگرهیچ کاری به نظرم سخت نباشد. می دانم که بعد از این هم هرکاری را که بخواهم می توانم به خوبی انجام بدهم و آن را پیش ببرم و به موفقیت هم برسم.»
فیلم کمدی و خانوادگی عموی من رافائل از روز 21 سپتامبر در سینماهای تاون سنتر انسینو، سینمای میوزیک هال بورلی هیلز و سینماهای برگزیده ومعتبر شهرهای مختلف آمریکا و کانادا به روی اکران خواهد آمد.