مهدی ذکایی
شهرداد روحانی از افتخارات موسیقی در زمینه تنظیم و رهبری ارکسترهای جهانی است که هنوز تنظیم، نوازندگی و رهبری یانی در کنسرت با شکوه آکروپولیس یونان، شهره جهان است، هنوز از پرفروش ترین ویدیوها و از پربیننده ترین برنامه های تلویزیونی است.
شهرداد روحانی افتخارات دیگری هم آفریده، که در طی گفتگو با او، به آنها می پردازیم و درباره فعالیت های تازه اش می پرسیم.
توجه تان را به این گفتگوی پرنکته جلب می کنیم.
اینروزها، آنچه که از فضای فرهنگ وهنردر ایران دیده و شنیده میشود، گویای تصویر شاخصی است از حقیقتی که درجامعه ایران در جریان است.
گسترش فعالیت های آموزشی در زمینه موسیقی در فضای مجازی و رشد قارچ گونه آموزشگاه های موسیقی بویژه در شهرهای بزرگ!
آیا شما گمان می کنید که این روند رو به رشد کمکی به آینده فضای موسیقیایی در ایران هم از حیث آکادمیک و هم حرفه ای و موقعیت های کاری برای علاقمندان وهنرجویان موسیقی می کند؟
- درشروع گفتگو اشاره خوبی کردید به آنچه که میشود از آن توسعه موسیقی نام برد، مثل هر توسعه دیگری که وجود دارد، توسعه سیاسی، اقتصادی وفرهنگی، ولی صرفا توسعه راهگشا نیست، هر توسعه ای نیازمند زیرساخت های مربوط به خودشه، این به اصطلاح رشدی که در فرایند آموزش موسیقی در ایران امروز شاهد هستیم “جهش“ نامیده بشود گزینه بهتری است. در سال های اخیر که حدود نیم دهه در ایران زندگی می کردم شاهد این جهش موسسات هنری در زمینه آموزش موسیقی بودم که تمام سازهای غربی و ایرانی را در تمام رده های سنی آموزش می دادند و حقیقتا حرکت بزرگی هم انجام میدهند.
به نوعی خلاء آموزش موسیقی در سیستم آموزش و پرورش ما از این طریق وارد میشود و این خودش نوید یک حرکت اجتماعی و هنری بزرگی است که از دل مردم و جامعه دارد بیرون می آید و بنظر من فارغ از تاثیرگذاری و نتیجه عملی، قابل تقدیر است.
• شاید شما که بصورت ممتد طی 4 سال حضورتان درایران، با استعدادهای جوان در ارتباط بودید بهتر میتوانید این پرسش را پاسخ بدهید که پیشرفتی در زمینه آموزش و مهارت نوازندگی شاهد بودید.
- من از حدود 20 سال پیش که هر ساله به ایران میرفتم و با ارکستر سمفونی تهران و موزیسین های جوان کار می کردم. و هرسال شاهد بودم که موزیسین های جدیدی به بدنه موسیقی کشور اضافه می شوند و البته درمیان این موزیسین ها تعداد محدودی هم خیلی خوب عمل می کردند.
• آیا با این سیستم آموزشی، توسعه در نوازندگان ارکستر سمفونی هم بهبود کیفیت را شاهد بودید؟
- درحال حاضر متاسفانه سیستم آموزشی درست و مدونی وجود ندارد وهمین باعث میشود پیشرفت دراین زمینه خیلی کند باشد، البته اساتید دلسوزی در بعضی از این آموزشگاهها تدریس می کنند که واقعا خدمت بزرگی به جامعه موسیقی کشور انجام می دهند.
• حالا که صحبت ارکستر سمفونیک تهران شد، برای ما بگوئید که چه شد برای رهبری ارکسترسمفونیک تهران انتخاب شدید؟
- همانطور که قبلا اشاره کردم سالها بعنوان رهبر مهمان با ارکستر سمفونیک تهران همکاری داشتم و بعد درسال 2016 بنیاد رودکی به من پیشنهاد دادند که مسئولیت مدیر هنری و رهبر دائمی ارکسترسمفونیک تهران را بعهده بگیرم.
• آیا سالها دوری شما از فضای اجتماعی و هنری داخل ایران، مانعی برای ایجاد ارتباط و همکاری با نهادهای زیربط ارکستر سمفونیک تهران نبود؟
- برای این سئوال، به این مسئله اشاره می کنم زمانی که مسئولیت رهبری ارکستر سمفونیک تهران را به عهده گرفتم، ارکستر درشرایط خوبی نبود و با برنامه ریزی درست و پشتکار توانستیم توجه و حمایت علاقمندان موسیقی کلاسیک و ارکسترال را جلب کنیم.
• آیا اینروزها با تنوع گسترده ژانرهای موسیقی، ذائقه موسیقی مردم در ایران با موسیقی کلاسیک غربی همخوانی دارد؟
این سئوال را از این حیث مطرح می کنم که شما با رهبری ارکستر سمفونیک تهران، برای چند سال میزبان بخش بزرگی از علاقمندان موسیقی کلاسیک بودید و آیا این میل و اشتیاق به موسیقی کلاسیک در شهرهای کوچکتر و دور از دسترس تر از تهران هم در بین مردم وجود دارد؟
- در دوران فعالیت من با ارکستر سمفونیک تهران و به محض اینکه تاریخ کنسرت اعلام می شد گاه طی چند ساعت بلیط های کنسرت تمام می شد و ما مجبور بودیم برنامه را در روزهای دیگر هم تکرار کنیم. و این نشان می داد ارکستر سمفونیک تهران جایگاه خودش را در جامعه پیدا کرده بود و در ضمن ارکستر در شهرهای دیگر کشورمان برنامه اجرا می کرد بطور مثال در آبادان در حضور 4 هزار نفرعلاقمند برنامه اجرا کردیم و چون استقبال زیاد بود، این کنسرت در استادیوم ورزشی اجرا شد و بقدری مورد استقبال قرار گرفت که مردم در آخر برنامه ایستاده دست می زدند و ما را تشویق می کردند و ارکستر سمفونیک تهران در شهرهای بزرگ و کوچک مثل شیراز، اهواز و آبادان و چندین شهر کوچک دیگر چون عسلویه، کرج و غیره اجراهای متعددی داشت و همین امر باعث شد مردم بیشتر با ارکستر سمفونیک تهران و موسیقی جهانی آشنا بشوند.
• شما در بین جامعه موسیقی چه داخل و چه خارج از ایران، چهره مطرحی هستید، فکر می کنید حضور چهره شناخته شده ای مانند شما توانسته در جذب و مخاطب برای شنیدن موسیقی کلاسیک مثمرثمر واقع شده باشد؟
- قبل از اینکه مسئولیت رهبریت ارکستر سمفونیک تهران را بعهده بگیرم، نوازنده ها می گفتند در اکثر برنامه ها تعداد نوازندگان بیشتر ازعلاقمندان بود و استقبال خوبی از این برنامه ها نمی شد، این وضع کاملا تغییر کرد از زمانی که همکاری من با ارکستر سمفونیک تهران شروع شد و بدون استثناء برای مدت 4 سال تمام برنامه های ارکستر سمفونیک پر بود از علاقمندان موسیقی کلاسیک.
• خود شما بیشتر چه نوع موسیقی را گوش می کنید؟
- من موسیقی خوب گوش میدهم، فرقی نمی کند چه ژانری باشد، البته بیشتر موسیقی کلاسیک گوش میدهم.
• شاید یکی از اقبال های ارکستر سمفونیک تهران در زمان مدیریت شما، هوش و درایت شما در تنظیم رپر توارهای ارکستر بوده، این طور نیست؟
- بله، از کودکی، ولی هرچه سنم بالاتر رفت، درکم از موسیقی عمیق تر شد.
• یک رهبر ارکستر برای تنظیم یک رپرتوار مناسب، چه پارامترهایی را باید در نظر بگیرد؟
- یکی از دلایلی که ارکسترسمفونیک تهران در میان علاقمندان به موسیقی کلاسیک جایگاه خاصی پیدا کرده بود انتخاب قطعات مناسب برای اجرا در کنسرت ها بود.
• فکر می کنید تمام این اقداماتی که در دوران مدیریت شما صورت گرفت همچنان بعنوان میراث باقی مانده یا تحت سلیقه های مدیریتی واقع گردیده؟
- یک رهبر ارکستر باید آثاری را انتخاب کند که از نظر تکنیکی و همینطور احساسی سطح نوازندگی ارکستر را بالا ببرد و درعین حال با انتخاب درست قطعات مردم را هم با موسیقی خوب آشنا و علاقمند کند.
• ارتباط تان با موسیقی دانان داخل ایران به ویژه جوانان، به چه صورت بود؟ هیچوقت فرصتی شد که بتوانید با آنها همکاری بکنید؟
- در دوره همکاری من با ارکستر سمفونیک تهران، با دعوت از تعداد زیادی از موزیسین های جوان بعنوان سولیست، توانستم کمکی باشم برای پیشرفت این جوانان و خوشحالم بگویم درحال حاضر تعدادی از این جوانان با استعداد در اروپا به ادامه تحصیل و کسب تجربه مشغول هستند.
• اینروزها بیشتر مشغول چه فعالیت هایی هستید؟
- فعالیت هایی مثل گذشته ازجمله رهبری مهمان با ارکسترهای مختلف و اجرای آثار خودم در تورهایی که قرار است از ماه اکتبر از ونکوور کانادا شروع بشود و در چندین شهر اروپائی از جمله لندن ادامه پیدا کند.
• می دانم که خیلی کمتر به سالهای دور می پردازید و بیشتر علاقه به آینده و فعالیت های آتی خود دارید، در مورد پروژه همکاری با یانی علاقه ای دارید تا صحبتی داشته باشیم؟
14- همکاری با یانی یکی از تجربه های خوب کاری من بود که خوشبختانه خیلی مورد توجه در سراسر جهان قرار گرفت. میدانید که در آن پروژه مسئولیت های زیادی داشتم آرانژمان قطعات، رهبری ارکستر، نوازندگی ویلون و پیانو در آخر اجرا در اکروپولیس یونان، که یک مکان تاریخی است این پروژه جزو پرفروش ترین ویدیوهای موسیقی و پربیننده ترین کانال PBS انتخاب شد.
• شاید به این خاطر که آن همکاری برای ما ایرانیان، فارغ از خاطره همکاری شما دو نفر، حس افتخار و غرور را به همراه داشت حسی که شاید کمتر کسی توانست در قالب یک همکاری گروهی برای جامعه ایرانی ایجاد کند، هنوز هم خیلی ها شما را با همکاری تان با یانی می شناسند! این موضوع شما را آزار نمی دهد؟
- همانطور که قبلا اشاره کردم این همکاری من بعنوان یکی از پروژه هایی که در طول فعالیت هنریم انجام دادم می بینم و خوشحالم که پروژه خیلی موفقی بود، اما کارهای زیادی در طول سالهای فعالیتم انجام دادم از جمله ساخت موسیقی افتتاحیه و احتتامیه بازیهای آسیایی در کشور تایلند و با همین همکاری با ارکسترسمفونی کشورم وکارهای دیگر، که بنظر خودم کارهای با ارزشی هستند.
